ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁସାରେ ରୁଷର ତାଲିବାନ ୨.୦ ଶାସନକୁ ଔପଚାରିକ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ଦେବାର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଭାରତ ତୁରନ୍ତ ଗ୍ରହଣ କରିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ, ରୁଷର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଭାରତକୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ନିଜର ରଣନୀତି ତିଆରି କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇପାରେ । ଗତ ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ଓ କାବୁଲ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କରେ ଉନ୍ନତି ଦେଖାଯାଇଛି । ଭାରତ ତାଲିବାନ ୨.୦ ସହ ଆଲୋଚନା ବଢାଇଛି । ତାଲିବାନ ମଧ୍ୟ ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣର ନିନ୍ଦା କରିଥିଲା । ଭାରତର ରଣନୀତିକ ସାଙ୍ଗ ରୁଷ ଏହି ସପ୍ତାହରେ ତାଲିବାନ ଶାସନକୁ ଔପଚାରିକ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ଦେଇଛି । ଏହା ଭାରତକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ, କାରଣ କାବୁଲ ଓ ଇସଲାମାବାଦ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବହୁତ ଖରାପ ହୋଇଛି ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ନିଜର ସମସ୍ତ ଅପରାଧର ଦୋଷ ତାଲିବାନ ଉପରେ ଲଦିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିଛି ।
ରୁଷର ପଦକ୍ଷେପରୁ ଭାରତକୁ ମିଳିଥିବା ସୁଯୋଗ
ଇକନମିକ ଟାଇମ୍ସର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ତାଲିବାନ ଆଡ଼କୁ ରୁଷ ଢଳିବା ଭାରତ ପାଇଁ ନିଜର ମତ ରଖିବାର ଏକ ନୂଆ ସୁଯୋଗ ହୋଇପାରେ । ରାଜସ୍ଥାନର ସରଦାର ପଟେଲ ୟୁନିଭର୍ସିଟି ଅଫ ପୋଲିସ, ସିକ୍ୟୁରିଟି ଆଣ୍ଡ କ୍ରିମିନାଲ ଜଷ୍ଟିସର ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର ବିନୟ କୌରା କହିଛନ୍ତି, ‘ତାଲିବାନ ସହ ରୁଷର ସମ୍ପର୍କ ଭାରତକୁ ନିଜର ଭୂମିକା ନିଭାଇବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇପାରେ । ମସ୍କୋ କାବୁଲ ସହ ନୂଆ ସମ୍ପର୍କରେ ଚୀନ ଉପରେ ନିର୍ଭରତାକୁ ଏଡାଇବାକୁ ଚାହିଁବ । ଏହା ଭାରତକୁ ଅଞ୍ଚଳୀୟ ସ୍ଥିରତାରେ ରୁଷ ସହ ମିଶି କାମ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେବ । ଏହା ଦ୍ୱାରା ସାମ୍ପ୍ରତିକ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ଯେଉଁ ରଣନୀତିକ ସନ୍ତୁଳନ ବିଗିଡ଼ିଛି, ତାହାକୁ ପୁନଃ ଠିକ କରାଯାଇପାରିବ ।
ଆଫଗାନୀ ନାଗରିକଙ୍କୁ ମିଳୁଛି ଭିସା
ଯଦିଓ ଭାରତ ମଇ ମାସରୁ ଆଫଗାନୀ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଭିସା ସେବା ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଏହି ଭିସାଗୁଡ଼ିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଖ୍ୟତଃ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଭାରତରେ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଆସିବା ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯିବ । ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାମଲାକୁ ଦେଖି ନିଆଯିବ । ୨୨ ଅପ୍ରେଲରେ ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ବିଦେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ ଜୟଶଙ୍କର ତାଲିବାନର ବିଦେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅମୀର ଖାନ ମୁତ୍ତାକୀଙ୍କ ସହ ଫୋନରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ସେ କଶ୍ମୀରରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କୀ ଆକ୍ରମଣର ନିନ୍ଦା କରିଥିବାରୁ ମୁତ୍ତାକୀଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେଇଥିଲେ । ତାଲିବାନର ଏହି ପଦକ୍ଷେପରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଙ୍କେତ ମିଳୁଛି ଯେ ସେ ଭାରତ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସୁଧାରି ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛି, କାରଣ ତାହା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଚୀନ ଓ ତା’ର ସମର୍ଥକ ପାକିସ୍ତାନ ଅସୁବିଧାର କାରଣ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ପାକିସ୍ତାନଠାରୁ ମୁକ୍ତି ଚାହୁଁଛି ତାଲିବାନ
ତାଲିବାନ ଶାସନ ମଧ୍ୟ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ନର୍ଥ ସାଉଥ ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟ କରିଡର (INSTC) ଓ ଚାବାହାର ବନ୍ଦରକୁ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଏହା ଦ୍ୱାରା ପାକିସ୍ତାନର ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ତାହାର ନିର୍ଭରତା କମିଯିବ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ଏବେ ପୂରାପୂରି ପାକିସ୍ତାନର କରାଚୀ ବନ୍ଦର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡୁଛି, ଯାହା ଏବେ ତାହା ପାଇଁ ବହୁତ ଅସୁବିଧାଜନକ ହେଉଛି । INSTC ଏକ ବାଣିଜ୍ୟ ମାର୍ଗ ଯାହା ଭାରତକୁ ରୁଷ ଓ ୟୁରୋପ ସହ ସଂଯୋଗ କରୁଛି । ଚାବାହାର ବନ୍ଦର ଇରାନରେ ଅଛି ଏବଂ ଭାରତ ପାଇଁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଓ ମଧ୍ୟ ଏସିଆ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିବାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାର୍ଗ । ତାଲିବାନ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଏହି ଦୁଇଟି ମାର୍ଗକୁ ବାଣିଜ୍ୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉ । ଏହା ଦ୍ୱାରା ତାହାକୁ ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।
ରୁଷ ପାଇଁ ଭାରତ ସହ କାମ କରିବା ସହଜ
କୌରା କହିଛନ୍ତି, ‘ରୁଷର ପଦକ୍ଷେପ ଭାରତକୁ ନିଜର ମତ ରଖିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇପାରେ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତାଲିବାନ ସହ ରୁଷର ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ହେବା ଦ୍ୱାରା ଭାରତକୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ନିଜର ଭୂମିକା ବଢାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିପାରେ। ରୁଷ ଚୀନ ଉପରେ ଅଧିକ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହିଁ। ତେଣୁ, ସେ ଭାରତ ସହ ମିଶି କାମ କରିପାରେ । ଏହା ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । କାରଣ ରୁଷ ମଧ୍ୟ ଭାରତକୁ ନିଜର ସବୁଠାରୁ ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ରଣନୀତିକ ବନ୍ଧୁ ବୋଲି ମାନେ । ସେହିପରି, ଭାରତ ଓ ତାଲିବାନ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ଧୀରେ ଧୀରେ ସୁଧୁରୁଛି । ଭାରତ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ମାନବୀୟ ସାହାଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ପଠାଇଛି । ଭାରତ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରୁଛି । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ସେଠାରେ ବହୁତ ନିବେଶ କରିସାରିଛି ।
ALSO READ https://purvapaksa.com/indias-support-to-dalai-lama-worsening-india-china-relations/
