Pakistan nuclear policy: ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେବା ପରେ ଭାରତ ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଆଣବିକ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା। ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରଥମେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବ ନାହିଁ।
ଦୁନିଆର କେବଳ ୯ଟି ଦେଶଙ୍କ ପାଖରେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ଅଛି, କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ୱର ସବୁ ଦେଶ ଆଣବିକ ଯୁଦ୍ଧର ଭୟାବହତାକୁ ଭୟ କରନ୍ତି। ଯେଉଁ ଦେଶଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଅଛି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଉତ୍ତର କୋରିଆ ଭଳି ଦେଶ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଟିକେ ଟିକେ କଥାରେ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣର ଧମକ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ କିଛି ଦେଶ କେବଳ ବିଶେଷ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବେ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି।
ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ଧାରକ ୯ ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆମେରିକା, ରୁଷ୍, ବ୍ରିଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଚୀନ୍, ଭାରତ, ପାକିସ୍ଥାନ, ଉତ୍ତର କୋରିଆ ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ୱରେ ୧୨,୧୨୧ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ଅଛି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ରୁଷ୍ ଏବଂ ଆମେରିକା ପାଖରେ ୯୦% ଅସ୍ତ୍ର ରହିଛି। ତଥାପି, ଏହି ସମସ୍ତ ଦେଶ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ କିଛି ନିୟମ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର କେବଳ ବିଶେଷ ପରିସ୍ଥିତିରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରିବ। ତେବେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ପାକିସ୍ତାନର ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ସ୍ପଷ୍ଟ ନୀତି ନାହିଁ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ଯଦି ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ତୁରନ୍ତ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବ କି?
ଭାରତ-ଚୀନ୍ ‘ପ୍ରଥମ ବ୍ୟବହାର ନୁହେଁ’ ନୀତି ଆପଣେଇଛି
ଉଭୟ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି । ତେବେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାରକୁ ନେଇ ଉଭୟ ଦେଶ ଏକ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି। ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ଦେଶ ହେବା ପରେ ଭାରତ ୧୯୯୯ରେ ପ୍ରଥମେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ ନ କରିବା ନେଇ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଯେ ଭାରତ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରଥମେ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବ ନାହିଁ। କେବଳ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣ ହେଲେ ଭାରତ ପ୍ରତିଆକ୍ରମଣରେ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବ। ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ ସମାନ ନୀତି ଆପଣାଇଛି ଏବଂ ଆଣବିକ ଆକ୍ରମଣର ଜବାବରେ କେବଳ ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରିବ।
ପାକିସ୍ତାନର କୌଣସି ନୀତି ନାହିଁ
ସବୁଠାରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ବିଷୟ ହେଉଛି ପାକିସ୍ତାନ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧରେ କୌଣସି ନୀତି ଆପଣାଇ ନାହିଁ। ଏହାର ଅର୍ଥ ପାକିସ୍ତାନ ଯେ କୌଣସି ସମୟରେ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ। କେତେବେଳେ ଏବଂ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେମାନେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ତାହା ପାକିସ୍ତାନୀ ନେତା ଏବଂ ସେନା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, କାରଗିଲ ଯୁଦ୍ଧ କାଳରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ଭାରତ ବିରୋଦରେ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲା ବୋଲି କିଛି ରିପୋର୍ଟରେ ଦାବି କରାଯାଏ।
