Indus Water Treaty: ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ସିନ୍ଧୁ ଅବବାହିକା ନଦୀ ଗୁଡ଼ିକ ପାକିସ୍ତାନର ୨୫% ଜିଡିପିକୁ ସମର୍ଥନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଦେଶର ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଏକ ଅସ୍ତିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ।
ଏପ୍ରିଲ ୨୨ ତାରିଖ ପହଲଗାମ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣରେ ପାକିସ୍ତାନର ଭୂମିକାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଭାରତ ୬୫ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି (ଆଇଡବ୍ଲ୍ୟୁଟି)କୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଛି।
ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି କ’ଣ?
ଦେଶ ବିଭାଜନ ପରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିବା ଜଳର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଭାରତ ପାଖରେ ରହିଥିଲା। ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲା। ୬ ବର୍ଷର ବୁଝାମଣା ପରେ ୧୯୬୦ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯ ତାରିଖରେ ଆଇଡବ୍ଲୁଟି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ପାକିସ୍ତାନକୁ ପଶ୍ଚିମ ନଦୀ ଜେଲମ, ଚେନାବ ଏବଂ ସିନ୍ଧୁର ଜଳ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଭାରତ ପୂର୍ବ ନଦୀ ସତଲୁଜ, ବ୍ୟାସ ଏବଂ ରାବିର ଜଳକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲା। ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତ ପଶ୍ଚିମ ନଦୀର ଜଳକୁ ଜଳସେଚନ, ଅବାଧ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ପାଦନ, ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣ ଏବଂ ପରିବହନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ ।
ଭାକ୍ରା-ନାଙ୍ଗଲ ଡ୍ୟାମ, ରଣଜିତ ସାଗର ଡ୍ୟାମ, ପୋଙ୍ଗ ଡ୍ୟାମ ଏବଂ ଲମ୍ବା କେନାଲ ନେଟୱର୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ ପୂର୍ବନଦୀର ପ୍ରାୟ ସମଗ୍ର ଭାଗ ବ୍ୟବହାର କରିଛି ।
ଭାରତ କେତେ ଉପଯୋଗ କରୁଛି?
ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଭାରତକୁ ୧୮% ପାଣି ଦିଆଯାଇଛି। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ମୋଟ ଜଳର ୧୦% ବ୍ୟବହାର କରେ । ଆଇଡବ୍ଲ୍ୟୁଟି ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ପଶ୍ଚିମ ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଜଳକୁ ‘ଅଣ-ଉପଭୋକ୍ତା’ ଉପାୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଯାହା ନଦୀର ଗତିପଥକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ ନାହିଁ ଏବଂ ତଳ ମୁଣ୍ଡରେ ଜଳସ୍ତର ହ୍ରାସ କରେ ନାହିଁ ।
ପାକିସ୍ତାନର ଆପତ୍ତି
ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରକଳ୍ପ କିଶନଗଙ୍ଗା ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ (୩୩୦ ମେଗାୱାଟ) ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଥିଲା। ୨୦୦୭ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ସିନ୍ଧୁର ଉପନଦୀ କିଶନଗଙ୍ଗା ନଦୀ (ପାକିସ୍ତାନର ନୀଲମ ନଦୀ) ଉପରେ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା, ସେତେବେଳେ ପାକିସ୍ତାନ ଏହି ମାମଲାକୁ ହେଗର ସ୍ଥାୟୀ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ଅଦାଲତକୁ ନେଇଥିଲା। ୨୦୧୩ରେ କୋର୍ଟ ଭାରତ ସପକ୍ଷରେ ରାୟ ଦେଇଥିଲେ। ୨୦୧୮ରେ ଭାରତ ଏହାର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା।
ପ୍ରକଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟା
ଭାରତ ନିକଟରେ ଚେନାବ ଉପରେ କିରୁ ହାଇଡେଲ (୬୨୪ ମେଗାୱାଟ) ଏବଂ କ୍ୱାର ହାଇଡେଲ (୫୬୦ ମେଗାୱାଟ) ଭଳି ଅନେକ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ କିସ୍ତୱାରରେ ପାକଲ ଡୁଲ ପ୍ରକଳ୍ପ (୧୦୦୦ ମେଗାୱାଟ) ଏବଂ ରାଟଲେ ପ୍ରକଳ୍ପ (୮୫୦ ମେଗାୱାଟ) ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା ।
ପାକିସ୍ତାନ ପାଇଁ ଆଇଡବ୍ଲ୍ୟୁଟି କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ସିନ୍ଧୁ ଅବବାହିକା ନଦୀ ଗୁଡ଼ିକ ପାକିସ୍ତାନର ୨୫% ଜିଡିପିକୁ ସମର୍ଥନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଦେଶର ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଏକ ଅସ୍ତିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି । ପାକିସ୍ତାନର ୮୦% ଚାଷ ଜମି ସିନ୍ଧୁ ପ୍ରଣାଳୀର ଜଳ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ, ଯାହା ଦେଶର ୬୦% ରୁ ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କିମ୍ବା ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଲାହୋର, କରାଚି ଏବଂ ମୁଲତାନ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ସହରଗୁଡ଼ିକ ପାନୀୟ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରୁ ପାଣି ପାଆନ୍ତି ।
Also read: https://purvapaksa.com/similipal-becomes-indias-107th-national-park-largest-in-odisha/
ଖୁସି ଖବର: ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା ଶିମିଳିପାଳ, ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବବୃହତ ଉଦ୍ୟାନ
