Jawaharlal Nehru University: ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (ଜେଏନୟୁ)ର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ବାଂଲାଦେଶ ଏବଂ ମିଆଁମାରରୁ ବେଆଇନ ପ୍ରବାସ ଦିଲ୍ଲୀର ସାମାଜିକ, ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଚିତ୍ରକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଛି।
ଦିଲ୍ଲୀକୁ ବେଆଇନ ପ୍ରବାସୀ: ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ପରିଣାମର ବିଶ୍ଳେଷଣ’ ଶୀର୍ଷକ ୧୧୪ ପୃଷ୍ଠାର ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରବାସକୁ ସକ୍ଷମ କରିବାରେ ରାଜନୈତିକ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାର ଭୂମିକା ଏବଂ ସହରର ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି।
ଇଣ୍ଡିଆ ଟୁଡେକୁ ମିଳିଥିବା ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ଯେ, ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଓ ସେମାନଙ୍କ ସହଯୋଗୀମାନେ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଭୋଟର ପଞ୍ଜୀକରଣରେ ସୁବିଧା କରିଥାନ୍ତି। ନକଲି ପରିଚୟ ପତ୍ର ତିଆରି କରିବା ଆଇନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରୁଛି।
ଟାଟା ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସୋସିଆଲ ସାଇନ୍ସେସ୍ (ଟିଆଇଏସ୍ଏସ୍)ର ଗବେଷକମାନେ ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ, ଯାହା ମୁମ୍ବାଇରେ ସମାନ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପଦ୍ଧତି ସହିତ ସମାନ।
ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ବେଆଇନ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଯୋଗୁଁ ରାଜଧାନୀର ଧାର୍ମିକ ଢାଞ୍ଚାରେ କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। “ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦିଲ୍ଲୀର ଧାର୍ମିକ ଗଠନକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଛି ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶରୁ ପ୍ରବାସ ଯୋଗୁଁ ମୁସଲମାନ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଏହା ସହରର ସାମାଜିକ-ରାଜନୈତିକ ଗତିଶୀଳତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି।
ଜେଏନୟୁ ରିପୋର୍ଟର ଫଳାଫଳକୁ ନେଇ ଆପ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରି ବିଜେପି ନେତା ସମ୍ବିତ ପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି, ଅବୈଧ ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟା ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶୀଙ୍କ କ୍ରମାଗତ ପ୍ରବାହକୁ ସକ୍ଷମ କରିବାରେ ରାଜନୈତିକ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଏହି ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନେ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ନକଲି ଭୋଟର ପଞ୍ଜୀକରଣକୁ କିପରି ସୁବିଧା ଦେଉଛନ୍ତି ତାହା ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି।
‘ଅତ୍ୟଧିକ ଭିଡ଼, ଯୋଜନାବିହୀନ ସହରାଞ୍ଚଳ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ’
ବିଶେଷକରି ନିମ୍ନ ମଜୁରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରବାସ ଜନିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆହ୍ୱାନ ଉପରେ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରବାସୀମାନେ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଘରୋଇ ଶ୍ରମରେ କାମ ପାଆନ୍ତି, ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତି ଏବଂ ମଜୁରି ସ୍ତରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରନ୍ତି । ଅନଧିକୃତ ବସତି ଯୋଗୁଁ ଅତ୍ୟଧିକ ଜନଗହଳି, ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଭାବେ ସହରାଞ୍ଚଳ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଜଳ, ବିଜୁଳି, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଭଳି ଜନସେବା ଉପରେ ଚାପ ପଡୁଛି।
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରବାସୀମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ସିଲମପୁର, ଜାମିଆ ନଗର, ଜାକିର ନଗର, ସୁଲତାନପୁରୀ, ମୁସ୍ତାଫାବାଦ, ଜାଫରାବାଦ, ଦ୍ୱାରକା, ଗୋବିନ୍ଦପୁରୀ ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରନ୍ତି। ଦିଲ୍ଲୀକୁ ବେଆଇନ ଅନୁପ୍ରବେଶ ସହରର ଜନସଂଖ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ୨୦୧୭ ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟା ସଙ୍କଟ ସହିତ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଧାରାକୁ ଯୋଡ଼ାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ପରେ ଅନେକ ଶରଣାର୍ଥୀ ସହରରେ ବସବାସ କରିଛନ୍ତି।
‘ପ୍ରବାସୀମାନେ ଦଲାଲ, ଏଜେଣ୍ଟ ଓ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରଚାରକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି’
ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରବାସରେ ଅନୌପଚାରିକ ନେଟୱାର୍କର ଭୂମିକା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ପ୍ରବାସୀମାନେ ବାସଗୃହ ଓ ଚାକିରି ପାଇଁ ପ୍ରାୟତଃ ଦଲାଲ, ଏଜେଣ୍ଟ ଓ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରଚାରକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ନେଟୱାର୍କଗୁଡ଼ିକ ଟଙ୍କା ବଦଳରେ ଜାଲ୍ ଦସ୍ତାବିଜ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରବାସୀମାନଙ୍କୁ ସେବା ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ । ଏପରି ଅଭ୍ୟାସ ବସ୍ତି ପ୍ରସାର ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଉପରେ ଚାପ ବଢ଼ାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ଏଥିରେ ଚେତାବନୀ ଦିଆଯାଇଛି।
‘ଅଧିକ ବେଆଇନ ପ୍ରବାସୀଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାର ବିପଦ’
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ରୋହିଙ୍ଗ୍ୟାଙ୍କ ସମେତ ଶରଣାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ସବସିଡି କୁ ନେଇ ଦିଲ୍ଲୀରେ ବିତର୍କ ଜୋର ଧରିଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ସମାଲୋଚକମାନେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ବାସଗୃହ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ସ୍ଥାନାନ୍ତରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ସହରର ଭିତ୍ତିଭୂମି ଉପରେ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ। ସେମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଅବୈଧ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ, ଯାହା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।
ରିପୋର୍ଟରେ ଏହି ଚିନ୍ତାଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଏଭଳି ସମ୍ବଳ ଯୋଗାଇବା ଦ୍ୱାରା ଦିଲ୍ଲୀ ଅଧିକ କାଗଜପତ୍ର ବିହୀନ ପ୍ରବାସୀଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି, ଯାହା ବେଆଇନ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ସମସ୍ୟାକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇ ଦେଇଛି।
‘ଅପରାଧୀ ନେଟୱାର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରାଯାଇଛି’
ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ବିଭ୍ରାଟ ବ୍ୟତୀତ ଚୋରା ଚାଲାଣ, ଦସ୍ତାବିଜ ଜାଲିଆତି ଏବଂ ମାନବ ଚାଲାଣରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅପରାଧିକ ନେଟୱାର୍କକୁ ବେଆଇନ ସ୍ଥାନାନ୍ତରକୁ ରିପୋର୍ଟରେ ଯୋଡ଼ାଯାଇଛି। ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ବେଆଇନ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ କ୍ରମାଗତ ପ୍ରବାହ ଅପରାଧିକ ନେଟୱାର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଛି ଏବଂ ବେଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଲିପ୍ତ ହୋଇଛି।
ଅଧ୍ୟୟନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପଦ୍ଧତି ଦିଲ୍ଲୀରେ ଜନସଂଖ୍ୟାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି, ବିଶେଷକରି ମୁସଲମାନ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ବାଂଲାଦେଶରୁ ଆସିଥିବା ପ୍ରବାସ ଯୋଗୁଁ ଦିଲ୍ଲୀର ଧାର୍ମିକ ଢାଞ୍ଚା ବଦଳିଯାଇଛି। ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହରର ରାଜନୈତିକ ଦୃଶ୍ୟପଟ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ଆହ୍ୱାନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ବୋଲି ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି।
ସରସ୍ୱତୀ ପୂଜା କଲେ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରିବୁ,TMC ନେତାଙ୍କ ଆଇନ କଲେଜ ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଧମକ!
