Boudha: ଏକଦା ଆରାମଦାୟକ ପାଗ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୌଦ୍ଦ ସହର ଏବେ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ସ୍ଥାନ ପାଲଟିଛି। ତିନିପାର୍ଶ୍ୱରେ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଅନ୍ୟପଟେ ମହାନଦୀର ସୀମାନ୍ତରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସୋମବାର ଦିନ ବୌଦ୍ଦ ସହରରେ ପ୍ରବଳ ଗରମ ଅନୁଭୂତ ହୋଇ ତାହା ୪୩.୫ ଡିଗ୍ରି ସେଲସିୟସରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା।
ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆଞ୍ଚଳିକ ପାଣିପାଗ ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରର ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ ଗତ ୩ ଦିନ ଧରି ଶନିବାର ବୌଦ୍ଦରେ ସର୍ବାଧିକ ତାପମାତ୍ରା ୪୦.୫ ଡିଗ୍ରୀ, ରବିବାର ୪୨.୫ ଡିଗ୍ରୀ ଓ ସୋମବାର ୪୩.୫ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି।
ରାଜ୍ୟର ଟିଟିଲାଗଡ଼ ଓ ବଲାଙ୍ଗୀର ଭଳି ତତଲା ସହର ତୁଳନାରେ ବୌଦ୍ଦ ଅଧିକ ତତଲା ସ୍ଥାନରେ କାହିଁକି ରହିଲା? ଏଥିସହ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ୟେଲୋ, ଅରେଞ୍ଜ ଓ ରେଡ୍ ସୂଚନା କାହିଁକି ଜାରି ହୋଇଛି? ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ନେଇ ଆଇଏମଡି ସତର୍କ ସୂଚନା ଜାରି କରିବା ପରେ ସମସ୍ତେ ଅଟଙ୍କିଆତ ହୋଇ ପଡ଼ିଛନ୍ତି।
ଏହି ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପରିବେଶ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଅନେକ କାରଣ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି। ପ୍ରଥମତଃ ଭୌଗୋଳିକ ସ୍ଥିତି। ବୌଦ୍ଦ ସହରର ତିନିପାର୍ଶ୍ୱରେ ପାହାଡ଼ ଓ ଗଛ ଥିବାବେଳେ ଅପର ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଶୁଖିଲା ମହାନଦୀ, ଯାହା ଫଳରେ ଗରମ ଲାଗିରହିଛି। ପରିବେଶବିତ୍ ଜୟକୃଷ୍ଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ କହନ୍ତି, ଉପର ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଚାପରେ ପଡ଼ିଲେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ଏବଂ ଏଥିରୁ ବର୍ତ୍ତିବାର କୌଣସି ଉପାୟ ନ ଥାଏ। ନଦୀ ଶୁଖିଯାଇଥିବାରୁ ବିପୁଳ ପରିମାଣର ବାଲି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରଶ୍ମି ପଡ଼ି ତାହା ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇଯାଇଥାଏ। ଏହି ନିରନ୍ତର ଉନ୍ମୋଚିତ ନଦୀ ଶଯ୍ୟା ଗରମକୁ ଶୋଷି ନେଇ ଏକ ତତଲା କଡ଼େଇରେ ପରିଣତ କରିଦିଏ।
ଏହାବ୍ୟତୀତ ବ୍ୟାପକ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୀତଳତା ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପରିମାଣରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି। ସହରର ବାସିନ୍ଦା ବିଶ୍ୱନାଥ ନାୟକ କୁହନ୍ତି, ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରୁ ସବୁଜିମା ହ୍ରାସ ପାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଫଳରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଉଷ୍ମ ହେଉଛି। ପୂର୍ବରୁ ସବୁଜ ଛାତ ଓ ମହାନଦୀ ଆମକୁ ଥଣ୍ଡା ରଖିଥିଲା କିନ୍ତୁ ନଦୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୁଖିଯିବା ସହ ବାରମ୍ବାର ଗଛ କଟାଯାଉଛି ଏବଂ ସେହି କାରଣରୁ ଏଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଅସହ୍ୟ ହେବାରେ ଲାଗିଛି।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ବିଜେଡି ସରକାର ୨୦୧୮ମସିହାରେ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ସବୁଜ ମହାନଦୀ ମିଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ମହାନଦୀ ଓ ଏହାର ଶାଖା ନଦୀ ତେଲ ଓ ଇବ୍ ସମେତ ଜଳାଶୟଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବୃକ୍ଷରୋପଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଥିଲା ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ଲକ୍ଷ୍ୟ।
୭୫,୭୬୦ ହେକ୍ଟର ସରକାରୀ ଜମି ଓ ୪୭,୪୭୦ ହେକ୍ଟର ଘରୋଇ ଜମିକୁ ବନୀକରଣ କରି ନଦୀର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ୧ କିଲୋମିଟର ଗ୍ରୀନ୍ ବେଲ୍ଟ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଏହି ମିଶନ ଲକ୍ଷ ରଖିଥିଲା। ସବୁଜ ମହାନଦୀ ମିଶନ ଅଧୀନରେ ୧୫ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୧୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ଗାଁ’ରେ ୨କୋଟି ଚାରା ରୋପଣ କରାଯିବ ବୋଲି ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ। ସରକାର ବଦଳିବା ପରେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଆଉ ଆଗେଇ ପାରୁନାହି।
ଓଡିଶାର ପାଣିପାଗ ଉପରେ ବ୍ୟାପକ ଅଭିଜ୍ଞତା ଥିବା ଜଳବାୟୁ ବିଶେଷଜ୍ଞ ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ପଶୁପାଳକ କୁହନ୍ତି, ବାହ୍ୟ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ରାତିରେ ଥଣ୍ଡା ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍ଥଳ ଭାଗ ଉତ୍ତପ୍ତ ରହୁଛି। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ, ଯାହା ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ବର୍ଷା ଆଣିଦେଉଥିଲା, ବର୍ତ୍ତମାନ ଅତୀତର କଥା ହୋଇଗଲାଣି ଓ ବିନା ବର୍ଷାରେ ସମଗ୍ର ଗ୍ରୀଷ୍ମ କଟୁଛି।
ପ୍ରାୟ ୩୦ ହଜାର ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ବୌଦ୍ଦ ସହର ପାରମ୍ପରିକ ଭାବେ ପାଣି ପାଇଁ ୫ଟି ମୁଖ୍ୟ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଆସୁଥିଲା। ତେବେ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଏବେ ଶୁଖିଲା ପଡ଼ିଛି। ପାଣିଗ୍ରାହୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଜଳଭଣ୍ଡାରଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ବୃକ୍ଷରୋପଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାଦ୍ୱାରା ସମୟ କ୍ରମେ ତାପମାତ୍ରା ହ୍ରାସ କରାଯାଇପାରିବ।
ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍କ୍ରିୟତାକୁ ନେଇ ବୌଦ୍ଦବାସୀ ନିରାଶ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି। ପରିବେଶ ସନ୍ତୁଳନ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜରିଆରେ ହଜାର ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ବ୍ୟୟବରାଦ ସତ୍ତ୍ୱେ କୌଣସି ସୁଫଳ ମିଳିନାହିଁ ବୋଲି ସେମାନେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି। ଯଦି ସରକାର ନଦୀ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଓ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥାନ୍ତେ, ତେବେ ଏବେ ଆମେ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇନଥାନ୍ତେ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ନାୟକ କହିଛନ୍ତି।
ବରଗଡ଼, ସୋନପୁର ଓ ବୌଦ୍ଦକୁ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରୁ ଶୁଖିଲା ପବନ ବହୁଥିବାରୁ ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବାରୁ ଜଳବାୟୁରେ ଆର୍ଦ୍ରତା କମ୍ ରହିଛି। ଆର୍ଦ୍ରତା କମିବା ସହ ତାପମାତ୍ରା ବଢ଼ିଥାଏ। ଅପର ପଟେ ବଙ୍ଗୋପସାଗରରୁ ପବନ ଆସୁଥିବାରୁ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ତାପମାତ୍ରା କମ୍ ରହିଥାଏ ବୋଲି ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। କେବଳ ବୌଦ୍ଦ ନୁହେଁ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଫୁଲବାଣୀ, ବାରିପଦା ଓ ଝାରସୁଗୁଡ଼ାରେ ମଧ୍ୟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଏହି ବୃଦ୍ଧି ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ଯୋଗୁଁ ସ୍ଥିତି ସମାନ ଭାବରେ ଗମ୍ଭୀର ହୋଇପଡ଼ିଛି। ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ କହିବା କଥା ଯେ ଝାରସୁଗୁଡ଼ାରେ ଖଣି ଖନନ କାର୍ଯ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଜଳବାୟୁକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି। ଘନ ଶିମିଳିପାଳ ଜଙ୍ଗଲ ସତ୍ତ୍ୱେ ମୟୂରଭଞ୍ଜରେ ଏବେ ବି ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିର ପ୍ରଭାବ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୨ କି ୨୩ ପରେ ତାପମାତ୍ରା କମିବ ବୋଲି ଆଇଏମଡି ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିଥିବାବେଳେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ସତର୍କ କରାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଆଗକୁ ଆହୁରି ଗମ୍ଭୀର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେବ। ଜଣେ ଜଳବାୟୁ ବିଶେଷଜ୍ଞ ସତର୍କ କରାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ କିଛିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବଢ଼ୁଥିବା ଏହି ଉତ୍ତାପ ଜୀବନକୁ ଦୁର୍ବିସହ କରିପାରେ।
ବିକାଶ କଥା କହିବାକୁ ଯାଇ ପରିବେଶ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ଅଣଦେଖା କଲେ ସ୍ଥିତି ଖରାପ ହେବ ବୋଲି ପଶୁପାଲକ ସତର୍କ କରିଛନ୍ତି। କେବଳ ବଢୁଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟା ନୁହେଁ ବରଂ ଜନସଚେତନତାର ଅଭାବ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସେ ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଦାୟୀ କରିଛନ୍ତି। ଯଦି ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପଦକ୍ଷେପ ନ ନେଉ, ତେବେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଭାରତ ଓ ଓଡ଼ିଶା ଗୁରୁତର ପରିଣାମ ଭୋଗିବ ବୋଲି ସେ ଚେତାବନୀ କରିଛନ୍ତି।
ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଜାରି ରହିବାର ଆଶଙ୍କା ଥିବାରୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ହାଇଡ୍ରେଟେଡ୍ ରହିବା, ସିଧାସଳଖ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଏବଂ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ସମ୍ପର୍କିତ ସମସ୍ତ ନିୟମ ପାଳନ କରିବାକୁ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି।
ALSO READ: https://purvapaksa.com/rain-alert-issued-for-these-districts-of-odisha-from-tomorrow/
