ରୁଷିଆରେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଛି। ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିପଦଜନକ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି, ଯାହାର ତୀବ୍ରତା ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲରେ ୮.୭ ରୁ ୮.୮ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି। ରୁଷିଆର କାମଚାଟକା ଉପଦ୍ୱୀପରେ ଆସିଥିବା ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ଯୋଗୁଁ ଆମେରିକାରୁ ଜାପାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୁନାମି ଆସିବାର ଚେତାବନୀ ଜାରି କରାଯାଇଛି। ଆଲାସ୍କା ଏବଂ କାମଚାଟକା ଉପଦ୍ୱୀପରେ ଆମେରିକା ଓ ରୁଷିଆର ପରମାଣୁ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ଏହା ସହିତ, ଜାପାନରେ ଫୁକୁଶିମା ପରମାଣୁ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଖାଲି କରାଯାଇଛି। ଯଦି ଜାପାନରେ ସୁନାମି ଆସେ, ତେବେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଭାରତର ଆଣ୍ଡାମାନ-ନିକୋବାର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଡ଼ିବା ସ୍ୱାଭାବିକ। ଏକ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ବୁଲଗାରିଆର ଭବିଷ୍ୟଦ୍ବକ୍ତା ବାବା ଭେଙ୍ଗାଙ୍କର ସେହି ଭୟଙ୍କର ଭବିଷ୍ୟବାଣୀକୁ ମନେ ପକାଉଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ୨୦୨୫-୨୦୨୬ ମଧ୍ୟରେ ପୃଥିବୀ କମ୍ପିବ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବନ୍ୟା ପରି ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏହା ସହିତ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ ଦ୍ୱାରା ବିନାଶ ଅର୍ଥାତ୍ ମହାପ୍ରଳୟର ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରେ। ବାବା ଭେଙ୍ଗା ଏକ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ ଏବଂ ୟୁରୋପରେ ଏକ ବଡ଼ ସାମରିକ ସଂଘର୍ଷର ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଭୂମିକମ୍ପ ପଛରେ ତ୍ରିଦେବଙ୍କର ଖେଳ ବୁଝିବା।
ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ ୧୯୫୨ରେ ହୋଇଥିଲା
ୟୁଏସଜିଏସ ଅନୁସାରେ, ଭୂମିକମ୍ପ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିପଦଜନକ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ। ଏହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ବହୁତ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଛି। ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ଚିଲିର ବାୟୋବାୟୋରେ ୯.୫ ତୀବ୍ରତାର ଏକ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା। ଏହାକୁ ଭାଲଡିଭିଆ ଭୂମିକମ୍ପ ବା ଗ୍ରେଟ ଚିଲି ଭୂମିକମ୍ପ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଏହା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥିବା ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଭୂମିକମ୍ପ ଥିଲା। ଏଥିରେ ୧,୬୫୫ ଜଣ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୨୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଗୃହହୀନ ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ସହିତ, ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ରୁଷିଆର କାମଚାଟକା କ୍ରାଇରେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ରେକର୍ଡ ହୋଇଥିବା ୯ ତୀବ୍ରତାର ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଦ୍ୱାରା ଏକ ବଡ଼ ସୁନାମି ଆସିଥିଲା, ଯାହା ହାୱାଇ ଦ୍ୱୀପରେ ୧୦ ଲକ୍ଷ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତି କରିଥିଲା। ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ଜାପାନର ତୋହୋକୁରେ ୯.୧ ତୀବ୍ରତାର ଗ୍ରେଟ ତୋହୋକୁ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ଏବଂ ସୁନାମି ଯୋଗୁଁ ୧୫,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧,୩୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଗୃହହୀନ ହୋଇଥିଲେ।
ଭାରତରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥିବା ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ
ଭାରତରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥିବା ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ହୋଇଛି। ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲରେ ୮.୬ ତୀବ୍ରତାରେ ଆସିଥିବା ଏହି ଭୂମିକମ୍ପକୁ ଆସାମ-ତିବ୍ବତ ଭୂମିକମ୍ପ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ଯୋଗୁଁ ଜୋରଦାର କମ୍ପନ ହୋଇଥିଲା। ଜମିରେ ଫାଟ ପଡ଼ିଥିଲା ଏବଂ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଭୂସ୍ଖଳନ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଭୂମିକମ୍ପରେ ୭୮୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।
ଭୂମିକମ୍ପ ବୁଝିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ପୃଥିବୀର ଗଠନ ଜାଣନ୍ତୁ
ଭୂମିକମ୍ପକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଆମକୁ ପୃଥିବୀର ଗଠନ ବୁଝିବାକୁ ହେବ। ଆମର ପୃଥିବୀ ଚାରିଟି ସ୍ତରରୁ ଗଠିତ। ଏହି ଚାରିଟି ସ୍ତର ହେଉଛି – ଭିତର କୋର, ବାହାର କୋର, ମ୍ୟାଣ୍ଟଲ ଏବଂ କ୍ରଷ୍ଟ। କ୍ରଷ୍ଟ ଏବଂ ଉପର ମ୍ୟାଣ୍ଟଲ କୋରକୁ ଲିଥୋସ୍ଫେୟାର କୁହାଯାଏ। ଏହି ୫୦ କିଲୋମିଟର ମୋଟା ସ୍ତର ଅନେକ ଖଣ୍ଡରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛି, ଯାହାକୁ ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ପୃଥିବୀର ଭିତରେ ୭ ପ୍ରକାରର ପ୍ଲେଟ୍ ରହିଛି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଭାରୀ ଚାପ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ଯୋଗୁଁ ଖସି ଚାଲିଥାଏ। ଯେତେବେଳେ ଏହି ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଜୋରରେ ହଲିଥାଏ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଭୂମିକମ୍ପର ଝଟକା ଅନୁଭବ କରୁ।
ଏହି ତ୍ରିଦେବ ଭୂମିକମ୍ପକୁ ବିନାଶକାରୀ କରିଦିଅନ୍ତି
ବଡ଼ ଭୂମିକମ୍ପର ପଛରେ ତ୍ରିଦେବ ଅର୍ଥାତ୍ ପୃଥିବୀର ତିନୋଟି ତରଙ୍ଗ ରହିଛନ୍ତି। ଭୂମିକମ୍ପ ଆସିବା ପଛରେ ତିନି ପ୍ରକାରର ଭୂମିକମ୍ପୀୟ ତରଙ୍ଗ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଯେଉଁଥିରେ ପି-ତରଙ୍ଗ, ଏସ-ତରଙ୍ଗ ଏବଂ ସତହୀ ତରଙ୍ଗ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ପି-ତରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ସବୁଠାରୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଯାତ୍ରା କରେ ଏବଂ ଏକ ଅନୁଭବ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଯାହା ଏକ ଝଟକା ବା ବିସ୍ଫୋରଣ ପରି ଲାଗେ। ଏସ-ତରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ଧୀରେ ଗତି କରେ। ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଗଡ଼ିବା ବା ଦୋହଲିବା ଗତି ପରି ଅନୁଭବ ହୁଏ। ସତହୀ ତରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ବଡ଼ ଭୂମିକମ୍ପ ସମୟରେ ହିଁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ। ଏହା ପୃଥିବୀକୁ ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱରୁ ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ହଲାଇ ପାରେ ବା ସମୁଦ୍ର ତରଙ୍ଗ ପରି ଜମିକୁ ହଲାଇ ପାରେ।
ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲ କ’ଣ, ଯାହା ଉପରେ ଭୂମିକମ୍ପ ମପା ଯାଏ
ୟୁଏସଜିଏସ ଅନୁସାରେ, ଭୂମିକମ୍ପର ତୀବ୍ରତାକୁ ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲରେ ମପା ଯାଏ। ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲ ଏକ ଲଗାରିଦମିକ ସ୍କେଲ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଏକ ଅଙ୍କର ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଭୂମିକମ୍ପର ତୀବ୍ରତା ୧୦ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୬.୦ ତୀବ୍ରତାର ଭୂମିକମ୍ପ ୫.୦ ତୀବ୍ରତାର ଭୂମିକମ୍ପଠାରୁ ଦଶ ଗୁଣ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇଥାଏ।
ଭୂମିକମ୍ପ ଆସିବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ କ’ଣ
ଭୂମିକମ୍ପର ଅନେକ କାରଣ ହୋଇପାରେ। ଯେତେବେଳେ ପୃଥିବୀର ଭିତରେ ଥିବା ଶକ୍ତି ହଠାତ୍ ବାହାରିଥାଏ, ସେତେବେଳେ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ, ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କାରଣ ହେଉଛି ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକର ଗତି। ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ପୃଥିବୀର ସତହକୁ ଗଠନ କରୁଥିବା ବଡ଼ ବଡ଼ ପଥର। ଏହି ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକ ନିରନ୍ତର ଗତିଶୀଳ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ସେଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହ ଧକ୍କା ହୁଅନ୍ତି ବା ଏକାଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯାଆନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇପାରେ। କେତେକ ଭୂମିକମ୍ପ ମନୁଷ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ। ଟେକ୍ଟୋନିକ ପ୍ଲେଟ୍ ବ୍ୟତୀତ, ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ବିସ୍ଫୋରଣ, ଭୂସ୍ଖଳନ, ଖଣିରେ ବିସ୍ଫୋରଣ, ପରମାଣୁ ପରୀକ୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇପାରେ।
Also Readhttps://purvapaksa.com/two-terrorists-killed-in-jks-poonch-under-indian-armys-operation-shivshakti/
