ଗୁରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଅବସରରେ ଆଜି (୧୦ ଜୁଲାଇ) ଆକାଶରେ ବକ୍ ମୂନ ଦେଖାଯିବ। ବକ୍ ମୂନ ନିୟମିତ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଚନ୍ଦ୍ରମାଠାରୁ ଟିକେ ଭିନ୍ନ । ଏହି ଚନ୍ଦ୍ରମା ସହିତ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ମାନ୍ୟତା ଜଡ଼ିତ ରହିଛି ଏବଂ ଏହାର ନାମକରଣର କାହାଣୀ ମଧ୍ୟ ରୋଚକ । ବକ୍ ମୂନ ହେଉଛି ସେହି ଚନ୍ଦ୍ରମା ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାର ନାମକରଣ ଆମେରିକାର ଜନଜାତି କରିଥିଲେ । ସେହି ଜନଜାତି ପ୍ରକୃତି ଓ ଜନ୍ତୁଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଘଟଣାମାନଙ୍କ ଆଧାରରେ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ନାମ ଦେଇଥିଲେ ।
ଯେପରି ଜାନୁଆରୀ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ଓଲ୍ଫ ମୂନ ଏବଂ ଫେବୃଆରୀ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ସ୍ନୋ ମୂନ କୁହାଯାଏ, ସେହିପରି ନାମକରଣର ପରମ୍ପରାକୁ ବଜାୟ ରଖି ଜୁଲାଇ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ବକ୍ ମୂନ କୁହାଯାଇଛି। ଏହି ବାହାନାରେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଚନ୍ଦ୍ରମା କେତେ ଭିନ୍ନ ଏବଂ ଏହାକୁ ଏହି ନାମ କିପରି ମିଳିଲା।
ବକ୍ ମୂନ କେତେ ଭିନ୍ନ ?
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ବକ୍ ମୂନ କୁହାଯାଏ । ଏହା ସାଧାରଣ ଦିନର ଚନ୍ଦ୍ରମାଠାରୁ ଅଧିକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ସେତେବେଳେ ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆକାଶରେ ନିଜର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ଥାଏ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରମା ଆକାଶରେ ନିଜର ସର୍ବନିମ୍ନ ପଥରେ ଆସିଯାଏ ।
କୁହାଯାଏ, ବକ୍ ମୂନ ଉଭା ହେବା ପରେ ଏହାର ରଙ୍ଗ ଲାଲ-ସୁନେଲି ହୋଇଯାଏ । ଏହାକୁ ରେଲେ ସ୍କାଟରିଂ ପ୍ରଭାବ କୁହାଯାଇଛି। ଏହା ଏହିପରି ହୁଏ କାରଣ ଚନ୍ଦ୍ରମାର ପୃଷ୍ଠରୁ ପରାବର୍ତ୍ତିତ ହେଉଥିବା ସୂର୍ଯ୍ୟର ଆଲୋକ ପୃଥିବୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଧିକ ଦୂରତ୍ୱ ଅତିକ୍ରମ କରେ। ଯଦି ରାତିରେ ଆକାଶ ସଫା ଥାଏ ତେବେ ଦୂରବୀକ୍ଷଣର ବ୍ୟବହାର କରି ଏହାକୁ ଦେଖାଯାଇପାରେ।
ଜୁଲାଇର ବକ୍ ମୂନ ଗୁରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ହିଁ ପଡ଼େ, ଯାହା ଶିକ୍ଷକ ଓ ଜ୍ଞାନର ଉତ୍ସବ। ଏହା ଏହିପରି କାରଣ ଗୁରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ହିନ୍ଦୁ ମାସ ଆଷାଢ଼ର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଗ୍ରେଗୋରିଆନ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁସାରେ ଜୁଲାଇର ପ୍ରଥମ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ସହିତ ମେଳ ଖାଏ।
ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ଏହି ନାମ କିପରି ମିଳିଲା?
ବକ୍ ମୂନ ନାମର ଇତିହାସ ଆଲଗୋଙ୍କ୍ୱିନ ଲୋକମାନଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ, ଯେଉଁମାନେ ମୂଳ ଆମେରିକୀୟ ଜନଜାତିର ଲୋକ ଥିଲେ। ଏହି ଜନଜାତି ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣାମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବା ଓ ମନେ ରଖିବା ପାଇଁ ଚନ୍ଦ୍ରମାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଆଧାର କରୁଥିଲେ। ଯେପରି- ଜୁଲାଇ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ବକ୍ ମୂନ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ବକ୍ ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ନର ହରିଣ। ଜୁଲାଇରେ ନର ହରିଣର ଶିଙ୍ଗ ବଢ଼ିବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ପୁରୁଣା ଶିଙ୍ଗ ଝଡ଼ିବା ପରେ ନୂଆ ଓ ମଖମଲୀ ଆସ୍ତରଣରେ ଆଚ୍ଛାଦିତ ଶିଙ୍ଗ ବାହାରେ। ଏହି କାରଣରୁ ଜୁଲାଇ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚନ୍ଦ୍ରମାକୁ ବକ୍ ମୂନ କୁହାଯାଇଥିଲା। ନର ହରିଣରେ ପ୍ରଥମ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଆଖପାଖରେ ନିଜର ଶିଙ୍ଗ ପୁନର୍ବାର ବାହାରିବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।
ଆମେରିକାର କେତେକ ଜନଜାତି ବକ୍ ମୂନକୁ ସାଲମନ ମୂନ ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି। ଏହା ଏହିପରି କାରଣ ଏହା ସେହି ସମୟରେ ଦେଖାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ସାଲମନ ମାଛ ଧାରାର ବିପରୀତରେ ପହଁରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ। କେତେକ ଆମେରିକୀୟ ଜନଜାତି ଏହାକୁ “ଥଣ୍ଡର ମୂନ” ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି, କାରଣ ଏହା ଆମେରିକାର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ସମୟରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ମୌସୁମୀ ଝଡ଼ର ସଂକେତ ଥିଲା।
ALSO READ https://purvapaksa.com/mortal-danger-we-have-already-given-our-own-address-to-elian/
