ସାପ କେବେବି ମଣିଷ ରହୁଥିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ଆସିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ସବୁବେଳେ ଅନ୍ଧାରରେ ଲୁଚି ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଘର ଓ ଅଗଣାରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା କିଛି ପରିସ୍ଥିତି ସେମାନଙ୍କୁ ଘରକୁ ଟାଣି ଆଣିଥାଏ। କିଛି ଗନ୍ଧ ସେମାନଙ୍କୁ ଚୁମ୍ବକ ପରି ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଟାଣିଥାଏ ଏବଂ ଶିକାର କରିବା କିମ୍ବା ନିରାପଦ ସ୍ଥାନ ଖୋଜିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ।
ଏମିତି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗନ୍ଧ,ଯାହା ସାପକୁ କରେ ଆକୃଷ୍ଠ
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ସାପକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଭଗବାନ ଶିବ ନାଗକୁ ନିଜ ଗଳାରେ ଧାରଣ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ସାତ ମୁଣ୍ଡ ବିଶିଷ୍ଟ ଶେଷନାଗଙ୍କ ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ବିରାଜମାନ ଅଛନ୍ତି। ପୌରାଣିକ କାହାଣୀରେ ମଧ୍ୟ ସାପ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ହଜାର ହଜାର ଉଲ୍ଲେଖ ମିଳେ। ସାପଙ୍କୁ ନେଇ ଭାରତରେ ଅନେକ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି, ଯେପରି ସାପ ବଦଲା ନେଇଥାଏ, ସାପର ମଥାରେ ନାଗମଣି ଥାଏ କିମ୍ବା ଦୁଇ ମୁଣ୍ଡ ବିଶିଷ୍ଟ ସାପ ଅଛନ୍ତି। ଏହି ବିଶ୍ୱାସଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାପ ପ୍ରତି ଏକ ଅଜଣା ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହା ହିଁ କାରଣ ଯେ ଆଜି କାହାର ଘର କିମ୍ବା ଅଗଣାରେ ସାପ ଦେଖାଗଲେ ତାହା ଖବରକାଗଜର ମୁଖ୍ୟ ଖବର ହୋଇଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି ଜଙ୍ଗଲ କିମ୍ବା ବୁଦାରେ ଲୁଚି ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ସାପ କ’ଣ ପାଇଁ ଘର ମୁହାଁ ହୁଅନ୍ତି ?
ସାପ କେବେବି ମଣିଷ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଆସିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ସବୁବେଳେ ଅନ୍ଧାରରେ ଲୁଚି ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଘର ଓ ଅଗଣାରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା କିଛି ପରିସ୍ଥିତି ସେମାନଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ବାହାରକୁ ଟାଣି ଆଣିଥାଏ। ସାପ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଲୁଚିବା ସ୍ଥାନ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ନିଜର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ, ଯାହା ଗନ୍ଧ ରୂପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳିଛି। କିଛି ଗନ୍ଧ ସେମାନଙ୍କୁ ଚୁମ୍ବକ ପରି ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଟାଣିଥାଏ ଏବଂ ଶିକାର କରିବା କିମ୍ବା ନିରାପଦ ସ୍ଥାନ ଖୋଜିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ। ମୂଷା ଓ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ବିଷ୍ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସାପଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଛଡ଼ା ଯାଇଥିବା ଫେରୋମୋନ ଗନ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଜାଣତରେ ଘର ଓ ବାହାରେ ଥିବା ଅଗଣାକୁ ସାପଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶ ତିଆରି କରିଥାଏ। ଏପରି କି ଗୋବର ଗଦା, ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ବାହାରେ ଛଡ଼ା ଯାଇଥିବା ପାଳିତ ପଶୁଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିପଦକୁ ବଢ଼ାଇପାରେ। ସାପଙ୍କୁ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ଜିନିଷ ଆକର୍ଷିତ କରେ, ତାହା ଜାଣି ଏବଂ କିଛି ସହଜ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଆପଣ ଆଗାମୀ ବିପଦକୁ କମ କରିପାରନ୍ତି।
ମୂଷା ପରି ଜୀବ ସାପଙ୍କୁ ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ
ମୂଷା ଏବଂ ମୂଷା ପରି ଜୀବ ସାପଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ। ଯଦି ଏପରି ଛୋଟ ଜୀବମାନେ ଆପଣଙ୍କ ଅଗଣାରେ ନିୟମିତ ଆସୁଛନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ସାପଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାଙ୍ଗରେ ଆଣିବ। ସାପଙ୍କର ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଏହି ଜୀବମାନଙ୍କର ମୂତ୍ର ଏବଂ ବିଷ୍ଠାର ଗନ୍ଧକୁ ଚିହ୍ନିବା ପାଇଁ ବହୁତ ଭଲ ଭାବେ କାମ କରିଥାଏ। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜର ଖାଦ୍ୟ ଖୋଜିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହଜତା ହୁଏ। ଏହି ଜୀବମାନଙ୍କର ଅଳ୍ପ ଗତିବିଧି ମଧ୍ୟ ସାପଙ୍କୁ ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ। ଏହାର ଗନ୍ଧ ସାପକୁ ଏକ ରାସ୍ତା ଦେଖାଇଥାଏ, ଯାହା ଯୋଗୁଁ ସାପ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥାଏ। ଯଦିଓ ସାପ ସିଧାସଳଖ ମଣିଷର ଖାଦ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ ହୁଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଜୀବ ସେହି ଖାଦ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆସେ, ତେବେ ସାପ ମଧ୍ୟ ଗନ୍ଧ ମାଧ୍ୟମରେ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥାଏ।
ଘର ବାହାରେ ଥିବା ଆବର୍ଜନା ଡବା, ଖସି ପଡ଼ିଥିବା ଫଳ କିମ୍ବା ପଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ରଖାଯାଇଥିବା ବଳକା ଖାଦ୍ୟ ଜୀବମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଘର ବାହାରେ ଖଟା ଜାତୀୟ ଫଳ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଫଳବୃକ୍ଷ ଅଛି, ତେବେ ଖସିଥିବା ଫଳଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ସତର୍କ ରହିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି। ଏହା ଅଲଗା କଥା ଯେ ଏପରି ଫଳ ସାପଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏହା ମୂଷା ଓ ତାଙ୍କ ପରି ଜୀବମାନଙ୍କର ସହଜ ଖାଦ୍ୟ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ଫଳଗୁଡ଼ିକ ମୂଷା ପରି ଜୀବମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ, ଯାହା ଯୋଗୁଁ ସାପ ସେମାନଙ୍କ ପଛେ ଆସିଥାଏ।
ପକ୍ଷୀଙ୍କ ବିଷ୍ଠା ଓ ଅଣ୍ଡା ସାପଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଦେଇଥାଏ
ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟ ସାପ ଘରର ଅଗଣା ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ ହୁଅନ୍ତି। ଅନେକ ସାପ ପକ୍ଷୀ ଓ ତାଙ୍କର ଅଣ୍ଡା ଖାଇଥାନ୍ତି। ପକ୍ଷୀଙ୍କ ବିଷ୍ଠା ଏକ ତୀବ୍ର ଗନ୍ଧ ରୂପେ କାମ କରିଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସାପଙ୍କୁ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ଯେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଶିକାର ତାଙ୍କ ଆଖପାଖରେ ଅଛି। ଗଛ, ଝାଡ଼ି, ଏପରିକି ଛାତର ଆଢୁଆଳରେ ଥିବା ପକ୍ଷୀଙ୍କ ବସାର ଗନ୍ଧ ମଧ୍ୟ ସାପଙ୍କୁ ସେହି ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ। ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଅଧିକ କଷ୍ଟକର, କାରଣ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନ ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇ ନଥାଏ।
ପକ୍ଷୀ ଯେଉଁଠାରେ ନିଜକୁ ନିରାପଦ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ସେଠାରେ ବସା ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି। ତେବେ, କିଛି ବିକଳ୍ପ ସାପଙ୍କ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ଅଗଣାର ଆକର୍ଷଣକୁ ବଢ଼ାଇ କିମ୍ବା କମାଇ ପାରେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ବର୍ଡ ବାଥ୍ କେବଳ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ପାଣି ପିଇବା ସ୍ଥାନ ନୁହେଁ, ବରଂ ସାପଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଜଳ ଉତ୍ସ ରୂପେ କାମ କରିଥାଏ। ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ସାପଙ୍କ ପାଇଁ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ପାଖକୁ ପହଞ୍ଚିବା ସହଜ ହୋଇଥାଏ। ସେହିପରି, ବର୍ଡ ଫିଡର ଅଜାଣତରେ ଆପଣଙ୍କ ବଗିଚାକୁ ଅସୁରକ୍ଷିତ କରିଥାଏ। ବର୍ଡ ଫିଡର ପ୍ରାୟତଃ ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବିଷ୍ଠା ଓ ଅଣ୍ଡାର ଗନ୍ଧ ସାପଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ। ବର୍ଡ ଫିଡରରେ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ରହିବା ଆପଣଙ୍କୁ ଖୁସି ଦେଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସାପଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଦେବା ପରି।
ପୋଖରୀର ବେଙ୍ଗ, ସାପଙ୍କୁ ଟାଣେ
ପାଣିରେ ରହୁଥିବା ସାପଙ୍କ ପାଇଁ ମାଛର ଗନ୍ଧ ସେମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ। ବେଙ୍ଗ, ବେଙ୍ଗଫୁଲା ଓ ଛୋଟ ମାଛ ଅନେକ ସାପଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଗନ୍ଧ ବହୁତ ଦୂର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇପାରେ। ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଅଗଣାରେ କୌଣସି ପୋଖରୀ, ଜଳାଶୟ କିମ୍ବା ସ୍ଥିର ପାଣିର ସ୍ଥାନ ଅଛି, ତେବେ ଏହା ବେଙ୍ଗ ଓ ଟୋଡ଼ଙ୍କ ବଢ଼ିବା ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ସ୍ଥାନ ହୋଇପାରେ। ଏପରି ସ୍ଥାନରେ ଯେଉଁଠାରେ ଏହି ଜୀବମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି, ସେଠାରେ ସାପର ଉପସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ। ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ବଗିଚା କିମ୍ବା ଅଗଣାରେ କୌଣସି ପୋଖରୀ ଅଛି, ତେବେ ଏହାର ପାଣିକୁ ଗତିଶୀଳ ରଖିବା ପାଇଁ ପମ୍ପର ସାହାଯ୍ୟ ନେବା ଉଚିତ।
ଝରଣା ଓ ଫୋଉଣ୍ଟେନ୍ ପରି ସୁବିଧା କେବଳ ପୋଖରୀର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ବଢ଼ାଇ ନଥାଏ, ବରଂ ସାପଙ୍କୁ ଏଥିରୁ ଦୂରେଇ ରଖିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ। ପୋଖରୀ ଆଖପାଖରେ ଉଠିଥିବା ଗଛଗୁଡ଼ିକର କାଟି କେବଳ ମଶାଙ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ବେଙ୍ଗ ଭଳି ଜୀବଙ୍କୁ ଦୁରେଇ ରଖେ । ଏମାନଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ସାପ ମଧ୍ୟ ଏଥିରୁ ବହୁତ ଦୂରରେ ରହିଥାଏ।
ସାପ ଫେରୋମୋନ ମଧ୍ୟ ସାପଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ
ସାପ ଫେରୋମୋନ ବିଷୟରେ ସଠିକ ସୂଚନା ନ ଥାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସାପଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ। ଯେପରି ଅନେକ ପଶୁ ଗନ୍ଧ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରଜନନ କରନ୍ତି, ଠିକ୍ ସେହିପରି ସାପ ନିଜର ସାଥି ଖୋଜିବା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ଜାଣିବା ପାଇଁ ଫେରୋମୋନ ଉପରେ ବହୁତ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଯେ ଥରେ କୌଣସି ସାପ ଆପଣଙ୍କ ଅଗଣାକୁ ଆସିଗଲେ, ସେ ରାସାୟନିକ ସଙ୍କେତ ଛାଡ଼ିପାରେ, ଯାହା ଅନ୍ୟ ସାପମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ।
ଜୀବଜନ୍ତୁ କିମ୍ବା କୀଟପତଙ୍ଗ ପରି ସାପ ସାଧାରଣତଃ ବାସସ୍ଥାନରେ ରହନ୍ତି ନାହିଁ। ଏହା ମଧ୍ୟ ଠିକ୍ ନୁହେଁ ଯେ ଗୋଟିଏ ସାପ ଆପଣଙ୍କ ଅଗଣାକୁ ଆସିଗଲେ ଶହ ଶହ ସାପ ଆସିଯିବେ। ତଥାପି, ପ୍ରଜନନ ଋତୁ ସମୟରେ, ଫେରୋମୋନ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୋଟିଏ ସାପ ଅନ୍ୟକୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହା ହିଁ କାରଣ ଯେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ଶହ ଶହ ସାପଙ୍କୁ ଦେଖାଯାଇଥାଏ।
ALSO READ https://purvapaksa.com/f-35-vs-amca-a-fighter-jets-can-strike-anywhere-without-detected-due-to-f135/
