ବଲୁଚିସ୍ତାନରେ ଅବସ୍ଥିତ ହିଙ୍ଗଲାଜ ଦେବୀ ମନ୍ଦିର ପାକିସ୍ତାନର ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କେନ୍ଦ୍ର। ଏହି ମନ୍ଦିର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଗୁମ୍ଫା ଭିତରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏବଂ ଏହା ହିନ୍ଦୁ ଆସ୍ଥାର ଏକ ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ବିବେଚିତ। ଏହା ଚାରୋଟି ମନ୍ଦିରର ଏକ ପରିସର, ଯେଉଁଥିରେ ନାନୀ ମନ୍ଦିର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ପୂଜାର୍ହ। ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ଏଠାରେ ପାକିସ୍ତାନର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହିନ୍ଦୁ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ହଜାର ହଜାର ହିନ୍ଦୁ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀ ପାହାଡ଼ିଆ ଭୂମି ଦେଇ ଶହ ଶହ କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରା କରି ଦେବୀଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଆସନ୍ତି। ମାନ୍ୟତା ଅଛି ଯେ ଦେବୀ ସତୀଙ୍କ ମସ୍ତକ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ପଡ଼ିଥିଲା, ଯାହା ଏହାକୁ ଏକ ଶକ୍ତିପୀଠ ଭାବେ ପରିଚିତ କରାଇଛି। ଭକ୍ତମାନେ ସାତୋଟି ପାହାଡ଼ ଅତିକ୍ରମ କରି କଠିନ ଚଢ଼ାଣ ପରେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରନ୍ତି, ଯାହା ଇସଲାମରେ ହଜ ତୁଲ୍ୟ ମହତ୍ତ୍ୱ ରଖେ।
ପାକିସ୍ତାନରେ ହିନ୍ଦୁମାନେ ଦେଶର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ମାତ୍ର ୨ ପ୍ରତିଶତ (ପ୍ରାୟ ୪୦ ଲକ୍ଷ) ଏବଂ ସେମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀର ନାଗରିକ ଭାବେ ଗଣାଯାଆନ୍ତି। ଆବାସ, ଚାକିରି ଓ ସରକାରୀ କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭେଦଭାବ ସହ ହିନ୍ଦୁ ଝିଅମାନଙ୍କର ଅପହରଣ ଓ ଜବରଦସ୍ତି ଧର୍ମାନ୍ତରଣର ଅଭିଯୋଗ ସାଧାରଣ। ଏପରି ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ସତ୍ତ୍ୱେ ହିଙ୍ଗଲାଜ ମନ୍ଦିର ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ଆସ୍ଥା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇ ରହିଛି। ୨୦୦୦ ଦଶକରେ ମକରାନ କୋଷ୍ଟାଲ ହାଇୱେର ନିର୍ମାଣ ମନ୍ଦିରକୁ ପହଞ୍ଚିବା ସହଜ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଭକ୍ତ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପାଦଯାତ୍ରାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି, ଯାହାକୁ ସେମାନେ ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପଣର ପ୍ରକୃତ ରୂପ ବୋଲି ମାନନ୍ତି। ଏହି ଯାତ୍ରା କେବଳ ଧାର୍ମିକ ନୁହେଁ, ବରଂ ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସ୍ଥିତିସ୍ଥାପକତା ଓ ଏକତାର ପ୍ରତୀକ ମଧ୍ୟ।
ଏକ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି କରାଚୀର ଅମର ଫକୀରଙ୍କ କାହାଣୀ, ଯାହାଙ୍କ ତିନି ବର୍ଷର ପୁଅର ଗୋଡ଼ ଗତିହୀନ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନିରାଶା ପରେ ଫକୀର ହିଙ୍ଗଲାଜ ଦେବୀଙ୍କ ନିକଟରେ ମାନସିକ କରିଥିଲେ ଯେ ପୁଅ ସୁସ୍ଥ ହେଲେ ସେ ୩୨୦ କିଲୋମିଟର ପାଦଯାତ୍ରା କରିବେ। ପୁଅର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଫେରିବା ପରେ ସେ ଏପ୍ରିଲ ଶେଷରେ ସାତ ଦିନିଆ ଯାତ୍ରା କରି ନିଜର ମାନସିକ ପୂରଣ କରିଥିଲେ। ଏହି କାହାଣୀ ହିଙ୍ଗଲାଜ ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରତି ଥିବା ଅତୁଟ ଆସ୍ଥାକୁ ଦର୍ଶାଏ।
ହିଙ୍ଗଲାଜ ମନ୍ଦିର ଓ ଏହାର ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା କେବଳ ପାକିସ୍ତାନୀ ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଭାରତୀୟ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ଗଭୀର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମହତ୍ତ୍ୱ ରଖେ, ଯଦିଓ ଭିସା ଜଟିଳତା ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଯାତ୍ରା କରିବା କଷ୍ଟକର। ଏହି ମନ୍ଦିର ଓ ଏହାର ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ହିନ୍ଦୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ସମର୍ପଣର ଏକ ଅନନ୍ୟ ନିଦର୍ଶନ ଅଟେ।
ALSO READ https://purvapaksa.com/supreme-court-does-not-stay-rs-1-lakh-compensation-on-opsc/