Ratna Bhandar : ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ରତ୍ନଭଣ୍ଡାର ଚାବି ହଜିବା ଘଟଣାର ତଦନ୍ତ କମିସନ ରିପୋର୍ଟ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବେ ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟରେ ଦାଖଲ କରିଥିବାରୁ ପୂର୍ବରୁ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ଓ ସୁପ୍ରିମୋ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଏବେ ତଦନ୍ତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି।
ସରକାରୀ ସୂତ୍ରରୁ ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୪ ଜାନୁଆରି ୨୯ ତାରିଖରେ ତତ୍କାଳୀନ ବିଜେଡି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ସରକାରଙ୍କ ସତ୍ୟପାଠରେ ଏହି ରିପୋର୍ଟ ସାର୍ବଜନୀନ ନ କରିବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଇଥିଲା। ଅପରପକ୍ଷେ ୨୦୨୪ ଏପ୍ରିଲ ୫ ତାରିଖରେ ପୁଣି ଥରେ ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ସତ୍ୟପାଠରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା ଯେ ସରକାର ଏହି ରିପୋର୍ଟକୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା ସପକ୍ଷରେ ଅଛନ୍ତି।
ସତ୍ୟପାଠରେ ଏହି ଅସଙ୍ଗତି ଯୋଗୁଁ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଏବଂ ହାଇକୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଆସନ୍ତା ସପ୍ତାହରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶୁଣାଣି ପାଇଁ କୋର୍ଟ ଦିନ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି।
୨୦୨୪ ଜାନୁଆରି ୨୯ ତାରିଖରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏକ ପ୍ରତିସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ। ରେକର୍ଡ ଯାଞ୍ଚ ପରେ ଆମେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲୁ ଯେ ୨୦୨୪ ଏପ୍ରିଲ ୫ରେ ଆଉ ଦୁଇଟି ସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୨୦୨୪ ଜୁନ୍ ୧୯ ତାରିଖର ଆଦେଶ ପତ୍ର ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ୨୦୨୪ ଏପ୍ରିଲ ୫ ତାରିଖରେ ଓପି ନଂ-୮ ଜରିଆରେ ଓଡ଼ିଶା ଗୃହ ବିଭାଗ କହିଥିଲା ଯେ ଯାଞ୍ଚ ଶେଷ ହୋଇସାରିଛି ଏବଂ ସେମାନେ (ତତ୍କାଳୀନ ରାଜ୍ୟ ସରକାର) ଏହାକୁ (କମିଶନଙ୍କ ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ) ବିଧାନସଭା ଗୃହରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ବୋଲି ଆଇନଜୀବୀ ଅନୁପ କୁମାର ମହାପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି।
ଦୁଇଟି ସତ୍ୟପାଠକୁ ନେଇ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଆମେ ଅଦାଲତରେ ଆବେଦନ କରିଥିଲୁ ଏବଂ ହାଇକୋର୍ଟ ସେମାନଙ୍କୁ (ସରକାରଙ୍କୁ) ବିରୋଧାଭାସ କୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବା ଏବଂ ବାତାବରଣ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ସମୟ ଦେଇଛନ୍ତି ବୋଲି ଆଇନଜୀବୀ ଶ୍ରୀ ମହାପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି।
ସଫଳତା ଓ ନୂଆ ବିବାଦ
୨୦୨୪ ଜୁଲାଇରେ ଓଡ଼ିଶାର ନୂଆ ବିଜେପି ସରକାର ୪୬ ବର୍ଷ ପରେ ୩ଟି ତାଲା ଭାଙ୍ଗି ବଳପୂର୍ବକ ଭିତର କକ୍ଷ ଖୋଲିଥିଲେ। ଏଥିରୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରୋଟୋକଲରେ ଅସମାନତା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା, କାରଣ ୧୯୬୦ ମନ୍ଦିର ନିୟମ ନକଲି ଚାବି କୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରିଥିଲା – ତଥାପି ୨୦୧୮ରେ ନକଲି ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା । ଏଏସ୍ ଆଇର ୨୦୧୮ ର ବାହ୍ୟ ଯାଞ୍ଚ ଖରାପ ହୋଇଥିବାରୁ ଢାଞ୍ଚାଗତ ଚିନ୍ତା ଜାରି ରହିଛି।
ନିଖୋଜ ଏବଂ ବିଫଳ ଅଡିଟ୍
୨୦୧୮ମସିହାରେ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଅଦାଲତଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ୍ରମେ ଏକ ଢାଞ୍ଚାଗତ ଯାଞ୍ଚ ବେଳେ ଭିତର ଚେମ୍ବରର ଚାବି ହଜିଯାଇଥିବା ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥିଲେ। ଜଷ୍ଟିସ ରଘୁବୀର ଦାସଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗଠିତ ନ୍ୟାୟିକ କମିଶନ ତଦନ୍ତ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ୩୨୪ ପୃଷ୍ଠାର ତଦନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି। ୧୯୭୮ ର ଅଡିଟ୍ – ଶେଷ ବିସ୍ତୃତ ତାଲିକା – ସୁନା ଏବଂ ରୂପାର ବିପୁଳ ପରିମାଣ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା, ଯଦିଓ ୧୪ଟି ଜିନିଷର ଓଜନ କରାଯାଇ ପାରିନଥିଲା । ଚାବି ହଜିବା ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ବ୍ୟବଧାନ କାରଣରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅଡିଟ୍ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା।
ରତ୍ନଭଣ୍ଡାରର ଐତିହାସିକ ମହତ୍ତ୍ୱ
ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ରତ୍ନଭଣ୍ଡାର ରତ୍ନଭଣ୍ଡାରରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ଅମୂଲ୍ୟ ସୁନା ଓ ରୂପା ଅଳଙ୍କାର ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଭିତର ଓ ବାହ୍ୟ କୋଠରୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇ ୧୯୮୫ ମସିହାରେ ଶେଷ ଥର ପାଇଁ ଭିତର ଭଲ୍ଟ ଖୋଲାଯାଇଥିଲା।
ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରକରଣ
୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ବିଜେପି ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗର ଫାଇଦା ଉଠାଇଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଯେ ବିଜେଡି ଦାସ କମିଶନଙ୍କ ରିପୋର୍ଟକୁ ଦମନ କରିଛି ଏବଂ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଘନିଷ୍ଠ ସହଯୋଗୀ ଭିକେ ପାଣ୍ଡିଆନଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଛି। ନିର୍ବାଚିତ ହେଲେ ଚାବି ଜବତ ଓ ଅଡିଟ୍ କରାଯିବ ବୋଲି ଦଳ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛି। ମନ୍ଦିର ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପରେ ବିଜେଡିର ଫୋକସ୍ ତୁଳନାରେ ଓଡ଼ିଶାର ଧାର୍ମିକ ଭାବନାକୁ ଏହି କାହାଣୀ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛି।
ସମାଧାନ ହୋଇନଥିବା ପ୍ରଶ୍ନ
ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ରହିଛି: ବିନା ଅନୁମତିରେ ନକଲି ଚାବି କାହିଁକି ତିଆରି କରାଗଲା? ଦାସ କମିଶନ ରିପୋର୍ଟ କୁ କାହିଁକି ସାର୍ବଜନୀନ କରାଗଲା ନାହିଁ? ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଚାଲିଥିବା ‘ଅବ୍ୟବସ୍ଥା’ ପରେ ୨୦୨୪ ଇନଭେଣ୍ଟରୀ ଟ୍ରେଜେରୀ ଅଖଣ୍ଡତା ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବ କି? ସ୍ୱଚ୍ଛ ଅଡିଟ୍ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ସହ ଐତିହାସିକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ବିଜେପି ସରକାର ଚାପର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି।
୧୭ ମୃତକଙ୍କ ଠାରୁ ଶିକ୍ଷା ମିଳିଲାନି: ପୁରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ଆତସବାଜି ପରିବେଷଣ