Odisha: ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାଚୀନ କଳାକୃତି ଅବହେଳାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହାସିକ ପରମ୍ପରା ବିପଦରେ ପଡ଼ିଛି।
ଅନେକ ଅମୂଲ୍ୟ ପୁରୁଣା ଜୈନ ମୂର୍ତ୍ତି ଏବଂ ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଅଚଳ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଥିବା ଜଣାଯାଇଛି। ଉଭୟ ଇତିହାସ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଅମୂଲ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ଅବକ୍ଷୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି ।
ଏହି ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପଦର ସୁରକ୍ଷା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ସଂଗ୍ରହାଳୟର ଚାହିଦା ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି । କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ବାରମ୍ବାର ଦାବି ସତ୍ତ୍ୱେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନଥିବାରୁ ଇତିହାସର ଏହି ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକ ଅସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇପଡ଼ିଛି ।
କୋରାପୁଟର ନନ୍ଦପୁର ଅଂଚଳର ସବୁଜ ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଜୈନ ମୂର୍ତ୍ତି ଅବହେଳିତ ଓ ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମୃଦ୍ଧ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜୈନ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ କୋରିହୋଇଥିବା ପଥର ମୂର୍ତ୍ତି ରହିଛି। ଭିତରଗଡ଼, ହିକିମପୁଟ, ଦୋରାଗୁଡ଼ା, ଖେମୁଣ୍ଡୁଗୁଡ଼ା, ଲମତାପୁଟର ତେନ୍ତଲିପଡ଼ା ଓ ଦେବଗନ୍ଧାନା ଗ୍ରାମ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି କଳାକୃତି ବିସ୍ତାରିତ ହୋଇଛି।
ଏହି ପଥର ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ଯଥେଷ୍ଟ ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟ ରହିଛି । ଅନେକ ଗ୍ରାମରେ ଆଦିବାସୀମାନେ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକକୁ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନୀୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରାମଦେବତା ଭାବରେ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି । ତଥାପି ଆହୁରି ଅନେକ ଅଣଦେଖା ଓ ଅସୁରକ୍ଷିତ ରହୁଛନ୍ତି।
ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ବିଭିନ୍ନ ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଏହି ଜୈନ ମୂର୍ତ୍ତି ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି। ହେଲେ କୌଣସି ସୁବିଧା ନଥିବାରୁ ସେମାନେ ଅନେକ ସମୟରେ ଅବହେଳିତ ହୋଇପଡ଼ୁଛନ୍ତି। ଯଦି ଏହାକୁ କୌଣସି ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଏ, ତେବେ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇବେ ବୋଲି ସ୍ଥାନୀୟ ଜଗନ୍ନାଥ ପାଙ୍ଗୀ କହିଛନ୍ତି।
ଗବେଷକ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପାଢ଼ୀ କହିଛନ୍ତି, ପ୍ରାଚୀନ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଯଥାଶୀଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ସେମାନେ ଆମ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ଅଟନ୍ତି । ତେଣୁ ସରକାର ଏସବୁର ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ଦରକାର।
ସେହିପରି ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲା ଭଣ୍ଡାରିପୋଖରୀରେ ଥିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୌଦ୍ଧ କଳାକୃତିର ଅବହେଳାକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତା ବଢ଼ିଛି। ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ବୈତରଣୀ ନଦୀରୁ ପ୍ରାୟତଃ ମିଳିଥିବା ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ଅବଶେଷ ଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅତୀତର ପ୍ରମାଣ।
ତଥାପି ଏହି ଅବଶେଷଗୁଡ଼ିକ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଛି, ସ୍ଥାନୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଏହାର ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ନିଜର ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରୁନାହିଁ। ଅମୂଲ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏହି ଅବଶେଷଗୁଡିକ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ଅବକ୍ଷୟର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥାଏ ।
ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ବାସିନ୍ଦା ଓ ଐତିହାସିକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଐତିହ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି। ଉପଯୁକ୍ତ ସୁବିଧା ଓ ଯତ୍ନ ଅଭାବରୁ ଏହି ଅପୂରଣୀୟ କଳାକୃତି ଗୁଡ଼ିକ ନଷ୍ଟ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ି ସେମାନଙ୍କର ସାଂସ୍କୃତିକ ଉତ୍ତରାଧିକାର ଲୁଟି ନେଇପାରେ।
ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଭଣ୍ଡାରିପୋଖରୀ ବିଧାୟକଙ୍କୁ ପଚାରିବାରୁ ସେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତା ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ସଂରକ୍ଷଣ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଛି ବୋଲି କହିଥିଲେ।
“ମୁଁ ଏହି ବିଷୟରେ ଅବଗତ ଅଛି । ମୁଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଭେଟି ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରିବି ବୋଲି ବିଧାୟକ ସଞ୍ଜୀବ କୁମାର ମଲ୍ଲିକ କହିଛନ୍ତି।
ALSO READ: https://purvapaksa.com/dpr-for-inner-ring-road-and-elevated-corridor-in-bhubaneswar/
