Delhi: ଦିଲ୍ଲୀ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ବଡ଼ ମୁକାବିଲା ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ନାହିଁ। ତଥାପି ନିର୍ବାଚନ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ସବୁବେଳେ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇ ରହିଥାଏ।
ଏହା ରାଜନୈତିକ ନମନୀୟତାର ମାପକାଠି। ୨୦୧୪-୧୫ ପରଠାରୁ ଏହା ଆହୁରି ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇଛି। ସେହି ସମୟରେ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଧାନସଭାରେ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି (ଆପ୍) ଏବଂ ଲୋକସଭାରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି (ବିଜେପି)କୁ ନିର୍ବାଚିତ କରିଥିଲା।
ଏବେ ବି ଅନେକ ଲୋକ ଦିଲ୍ଲୀ ନିର୍ବାଚନକୁ ଆପ୍, ବିଜେପି ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟରେ ତ୍ରିକୋଣୀୟ ମୁକାବିଲା ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହା ସତ ନୁହେଁ। ବାସ୍ତବରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ସବୁବେଳେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଚାଲିଛି। ଏହି ମୁକାବିଲା ଆପ୍ ଏବଂ ବିଜେପି ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି। କଂଗ୍ରେସ କୌଣସି ବିଶେଷ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁନାହିଁ। ୨୦୨୦ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନେ ୭୦ଟି ଆସନରୁ ୫୫ଟିରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ସହ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ। ଅର୍ଥାତ୍ ବିଜୟୀ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ୫୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଭୋଟ୍ ମିଳିଥିଲା। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଆପ୍ ୫୧ଟି ଓ ବିଜେପି ୪ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଛି। କଂଗ୍ରେସ ଗୋଟିଏ ବି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇନାହିଁ। ମାତ୍ର ୧୫ଟି ଆସନରେ ତ୍ରିକୋଣୀୟ ମୁକାବିଲା ହୋଇଥିଲା।
ଦିଲ୍ଲୀର ଫଳାଫଳ ମଧ୍ୟ ଆଞ୍ଚଳିକ ବନାମ ଜାତୀୟ ଦଳ ବିଷୟରେ ବହୁତ କିଛି କହିଥାଏ । ଦିଲ୍ଲୀ ଭୋଟରମାନେ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନସଭାରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଦଳର ଆଧିପତ୍ୟକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରନ୍ତି । ତେବେ ଗତ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପି କମ୍ ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଲୋକସଭାରେ ନିଜର ଆଧିପତ୍ୟ ବଜାୟ ରଖିଛି।
ଦିଲ୍ଲୀଉପରେ ତୁମର ଦଖଲ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ରାଜନୈତିକ ବିଶ୍ଳେଷକମାନେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି ଯେ ବିଜେପିର ଅତ୍ୟଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟତା ସାମ୍ନାରେ ଆପଣ ମାନେ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି । ବିଜେପିର ଉତ୍ଥାନ ଓ ଆଧିପତ୍ୟ ପାଇଁ ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କ ସମର୍ଥନକୁ ଦାୟୀ କରାଯାଇଛି। ତେବେ ଆନ୍ନା ହଜାରେଙ୍କ ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀର ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କ ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନରୁ ଦଳର ଆରମ୍ଭ ଏହି ଧାରଣାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଛି ଯେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଦଳକୁ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତି।
୨୦୨୦ ନିର୍ବାଚନରେ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ଦିଲ୍ଲୀ କ୍ୟାଣ୍ଟ, ସରୋଜିନୀ ନଗର ଓ ଗ୍ରେଟର କୈଳାସ ଭଳି ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ କରିଥିଲା। ଏହି ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ କିଛି ମାସ ପୂର୍ବରୁ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପିକୁ ଜବରଦସ୍ତ ବିଜୟ ଦେଇଥିଲେ। ଏହା ଏହି ଧାରଣାକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରେ ଯେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଏକ ମିଳିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ଭାବରେ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତି ।
ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ ଦର୍ଶାଇବ ଯେ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ‘ଫ୍ରିବିଜ୍’ ଦେଇ ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆପ୍ ର ସମର୍ଥନ ହ୍ରାସ ପାଇଛି କି ନାହିଁ। ମଧ୍ୟବିତ୍ତର ଏକ ବଡ଼ ବିଭାଗ ଜାତୀୟ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପିକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛି। ଉତ୍ତର, ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଦିଲ୍ଲୀର ସହରୀ ଗରିବଙ୍କ ସମର୍ଥନ ପାଇ ଆପ୍ ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କୁ କ୍ରୋଧିତ କରିଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ।
ଦିଲ୍ଲୀ ରାଜନୀତିରୁ କଂଗ୍ରେସ ଓ ବିଏସପି ଭଳି ଦଳକୁ ହଟାଇ ଦେଇଛି ଆପଣଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀ ମେଣ୍ଟ । ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ରାଲି ସୂଚାଉଛି ଯେ କଂଗ୍ରେସ ଏହି ମେଣ୍ଟକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। ଏହାର ଏକ ପରିଣାମ ହେଉଛି କଂଗ୍ରେସ ଓ ଆପ୍ ମଧ୍ୟରେ ମେଣ୍ଟ ଭାଙ୍ଗିବା।
ଦଳିତ ଏବଂ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ଉପରେ କଂଗ୍ରେସର ରାଲି କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁମାନେ ସହରର ଗରିବମାନଙ୍କର ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ଅଟନ୍ତି, ବିଶେଷକରି ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳରେ । ଆପଣଙ୍କ ସାମାଜିକ ମେଣ୍ଟକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବାର ଏହି ରଣନୀତି ବିଜେପିକୁ ଆପଣଙ୍କଠାରୁ ଭୋଟ୍ ଅଂଶ ଛଡ଼ାଇ ନେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ । କିନ୍ତୁ ସହରର ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଏହାର କେତେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ? ବୋଧହୁଏ ଅଧିକ ନୁହେଁ। ମୋଟାମୋଟି କଥା ହେଉଛି, ଦିଲ୍ଲୀ ନିର୍ବାଚନ ପୁଣି ଥରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ମୁକାବିଲା ହେବ।
ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୦ ର ଦଙ୍ଗା ସମୟରେ ସାମାଜିକ ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଆପଣଙ୍କ ବିଫଳତାର ପରିଣାମ ହେଉଛି କଂଗ୍ରେସର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପୁନରୁତ୍ଥାନ । ସହରର ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ଥିବା ମୁସଲମାନ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କ ସହ ଠିଆ ହେବାକୁ ଆପଣ କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରୁଛନ୍ତି। ବିଜେପି ଓ କଂଗ୍ରେସର ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ଆପଣଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିବା ଶ୍ରେଣୀକୁ ଏହା ପଛରେ ପକାଇଦେଇଛି।
ମୁସଲମାନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସମର୍ଥନ ହରାଇବା ପରେ ଯଦି କଂଗ୍ରେସ ମୁସଲମାନ ଭୋଟ୍ ପାଇବ ତେବେ ଆପ୍ କେବଳ ନିଜକୁ ଦାୟୀ କରିପାରିବ। କିନ୍ତୁ କଂଗ୍ରେସକୁ ମୁସଲମାନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସମର୍ଥନ ମଧ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ ନୁହେଁ। ମୁସଲମାନମାନେ କ୍ୱଚିତ୍ ମିଳିତ ଭାବରେ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତି, ଏବଂ ଏଥର ଘଟିବାର ସମ୍ଭାବନା ମଧ୍ୟ କମ ।
ତଥାପି ଆପଣ ନିଜକୁ ଏକ ଆଞ୍ଚଳିକ ଦଳ ଭାବରେ ସଫଳତାର ସହ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହା କରି ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ଦିନରୁ ଏହା ବହନ କରିଥିବା ବୋଝକୁ ଛାଡି ଦେଇଛି। ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି (ଏସପି), ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଜନତା ଦଳ (ଆରଜେଡି) ଏବଂ ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସ (ଟିଏମସି) ସହିତ ଏହାର ମେଣ୍ଟ ଆଞ୍ଚଳିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକର ଆଧିପତ୍ୟକୁ ସୂଚାଇଥାଏ।
ଦିଲ୍ଲୀରେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କ ଆକାଂକ୍ଷା କେତେ ବଦଳିଯାଇଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ଫଳାଫଳ ରୁ ଜଣାପଡିବ । ଲୋକସଭାରେ ବିଜେପିର ଆଧିପତ୍ୟ ସତ୍ତ୍ୱେ ରାଜ୍ୟରେ ବିରୋଧୀ ଦଳ ଚାହୁଁଛି କି? ଏହା ହେଉଛି ଏକ ସାମାଜିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଯିଏ କେନ୍ଦ୍ରର ବିଜେପି ସରକାର ଉପରେ ଖୁସି, ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାର ନେତାମାନେ ବିଧାନସଭା ମାଧ୍ୟମରେ ସହରରେ ସେବାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରିବେ ।
ଅନେକ ବିଶ୍ଳେଷକ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗଙ୍କୁ କୌଣସି ନା କୌଣସି ଦଳର ସମର୍ଥକ ବୋଲି ଖଣ୍ଡନ କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ୧୦ ବର୍ଷର ପରୀକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ କେତେ ରାଜନୈତିକ ଜ୍ଞାନୀ। ସେମାନେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଦଳ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ନ ହୋଇ ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ସହ ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ। ୨୦୨୫ରେ ଦିଲ୍ଲୀର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ କିପରି ନିଜର ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବେ? ଗଣତି ଦିନ ଆମେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇବୁ।
ରାହୁଲ ବାବାଙ୍କୁ ହେଇଛି କ’ଣ? ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ସହ ୟୁପିଏ ସରକାରକୁ ବି ଧୋଇଦେଲେ!