ଶ୍ରୀ ଅନ୍ନ ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମିଲେଟ୍ ହେଉଛି କ୍ଷୁଦ୍ର ଶସ୍ୟର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ଅସାଧାରଣ ପୁଷ୍ଟି ଏବଂ ଅନୁକୂଳନ କ୍ଷମତା ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟବାନ। ଜାତିସଂଘ ୨୦୨୩ ବର୍ଷକୁ ‘ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷ’ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଛି। ତେଣୁ ଜାତିସଂଘ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟି ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏହି ଶସ୍ୟର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଛି। ମିଲେଟ୍ ପ୍ରୋଟିନ୍, ଭିଟାମିନ୍ ଏବଂ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥରେ ଭରପୂର ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ଗ୍ଲୁଟେନ୍ ମୁକ୍ତ। ଏହାର ଗ୍ଲାଇସେମିକ୍ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ କମ୍, ଯାହା ଏହାକୁ ମଧୁମେହ ଏବଂ ସିଲିଆକ୍ ରୋଗରେ ପୀଡିତ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ କରିଥାଏ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ମିଲେଟର ସର୍ବବୃହତ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଦେଶ। ଏହା ବିଶ୍ୱ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ୩୮ .୪ ପ୍ରତିଶତ ଅବଦାନ ରଖେ। ସର୍ବନିମ୍ନ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଚାଷ କରିବାର ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସହ୍ୟ କରିବାର କ୍ଷମତା ହେତୁ ମିଲେଟ୍ ଦେଶର ଖାଦ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ହୋଇଛି । ଯାହା ଏହାକୁ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟ କରିଛି। ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା, ଭାରତ ୨୦୨୪-୨୫ରେ ୧୮୦.୧୫ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ମୋଟ ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିଛି, ଯାହା ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୪.୪୩ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ଅଧିକ। ଏହି ସ୍ଥିର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ବିବିଧ କୃଷି-ଜଳବାୟୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମିଲେଟ ଚାଷକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ରିତ ପ୍ରୟାସକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।
ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ସରକାରୀ ସମର୍ଥନ
ସରକାର ମିଲେଟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ବଜେଟ୍ ଏବଂ ନୀତିଗତ ଢାଞ୍ଚାକୁ ନିରନ୍ତର ସୁଦୃଢ଼ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ସମର୍ଥନ ଉତ୍ପାଦନ, ରପ୍ତାନି ଏବଂ ଗବେଷଣାର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପଲବ୍ଧ। ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର ମିଶନ ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରେ। ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ, କୃଷି ଏବଂ କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ମିଶନ ଅଧୀନରେ ପୋଷଣ ଶସ୍ୟ ଉପରେ ଏକ ଉପ-ମିଶନ ଚଳାଉଛି, ଯେଉଁଥିରେ ବାଜରା, ମାଣ୍ଡିଆ, ଜ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କିଛି କ୍ଷୁଦ୍ର ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଦେଶର ୨୮ଟି ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ୨ଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି।
ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକତା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷି ବିକାଶ ଯୋଜନା ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ଏବଂ ବାଜରା ଉତ୍ପାଦନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରିବେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପୋଷାକ-ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ସବ-ମିସନ୍ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହି ଯୋଜନା ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୁଏ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମାଇକ୍ରୋ ଫୁଡ୍ ପ୍ରୋସେସିଂ ଏଣ୍ଟରପ୍ରାଇଜେସନ୍ (PM-FME) ଯୋଜନା ମାଇକ୍ରୋ ଫୁଡ୍ ପ୍ରୋସେସିଂ ଏଣ୍ଟରପ୍ରାଇଜେସନ୍ ୟୁନିଟଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟଭିତ୍ତିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ବାଜରା-ଆଧାରିତ ଉତ୍ପାଦ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ୟୁନିଟ୍ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ଯୋଜନାକୁ ୨୦୨୫-୨୬ ବର୍ଷ ପାଇଁ ୨,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଆବଣ୍ଟନ ମିଳିଛି।
ସରକାର କ୍ଷୁଦ୍ର ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ-ଆଧାରିତ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ ଉତ୍ପାଦନ-ସଂଯୁକ୍ତ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ। ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ବ୍ରାଣ୍ଡେଡ୍ ରେଡି-ଟୁ-ଇଟ୍ ଏବଂ ରେଡି-ଟୁ-କୁକ୍ ଉତ୍ପାଦରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା। ଏହି ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ, ସରକାର ଘରୋଇ ଏବଂ ରପ୍ତାନି ବଜାର ଉଭୟ ପାଇଁ କ୍ଷୁଦ୍ର ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ-ଆଧାରିତ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦର ଉତ୍ପାଦନକୁ ସମର୍ଥନ କରି ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଏବଂ ଶସ୍ୟର ଉତ୍ପାଦନ ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି କରି ମାଇକ୍ରୋ ଉତ୍ପାଦକମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣକାରୀଙ୍କ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ୨୦୨୪-୨୫ ବର୍ଷରେ ଭାରତରେ ମୋଟ ୧୮୦.୧୫ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୪.୪୩ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ସେହି ସମୟରେ, ରାଜସ୍ଥାନ ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନରେ ଶୀର୍ଷରେ ଅଛି।
Also Readhttps://purvapaksa.com/serious-questions-shashi-tharoor-backs-rahul-gandhis-vote-chori-claims/
