ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ସରକାରୀ ଚାକିରି ପାଇଁ ନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ କି? ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଦେଲେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି

ସରକାରୀ ଚାକିରି ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ନିୟମ ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ନିୟମରେ ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଗଲେ ହିଁ ନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବୈଧ ହେବ। ରାଜସ୍ଥାନ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଅନୁବାଦକ ପଦବୀ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହ ଜଡ଼ିତ ଏକ ମାମଲାରେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି।

• ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆବେଦନ ଆହ୍ୱାନ କରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଖାଲି ପଡ଼ିଥିବା ପଦବୀ ପୂରଣ ସହ ଶେଷ ହୋଇଥାଏ।
• ଚୟନ ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧିକାର ଦେଇନଥାଏ।
• ସରକାରୀ ଚାକିରି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟତା ନିୟମକୁ ଅଧାବାଟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଗୁରୁବାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି। ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ପଦବୀ ପାଇଁ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ‘ଖେଳର ନିୟମ’ ଅଧାରୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ, ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ନିୟମଗୁଡ଼ିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଏହା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ। ଏହି ମାମଲା ରାଜସ୍ଥାନ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଅନୁବାଦକ ପଦବୀରେ ନିଯୁକ୍ତି ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲା।

ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଡିୱାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ ତାଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟରେ କହିଛନ୍ତି, ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏକ ବିଜ୍ଞାପନ ପ୍ରକାଶ କରି ଦରଖାସ୍ତ ଆହ୍ୱାନ କରିବା ସହ ଖାଲି ପଡ଼ିଥିବା ପଦବୀ ପୂରଣ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେବା ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭରେ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ଚୟନିତ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟତା ମାନଦଣ୍ଡକୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ନିୟମ ଅନୁମତି ନ ଦେଲେ କିମ୍ବା ପ୍ରଚଳିତ ନିୟମର ବିପରୀତ ବିଜ୍ଞାପନ ଅନୁମତି ନ ଦେଲେ ଅଧାରୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।

ଜଷ୍ଟିସ ଡିୱାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ପାଞ୍ଚ ଜଣିଆ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ରାୟ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି। ଖଣ୍ଡପୀଠରେ ଜଷ୍ଟିସ୍ ହୃଷିକେଶ ରାୟ, ଜଷ୍ଟିସ୍ ପିଏସ୍ ନରସିଂହ, ପଙ୍କଜ ମିତ୍ତଲ ଓ ଜଷ୍ଟିସ୍ ମନୋଜ ମିଶ୍ର ରହିଛନ୍ତି।

ଜୁଲାଇ ୨୦୨୩ରେ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ଶେଷ ହୋଇଥିଲା। ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ସରକାରୀ ଚାକିରି ପାଇଁ ନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ରାୟରେ କହିଛନ୍ତି। କୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ପୂର୍ବ ରାୟ ‘କେ ମଞ୍ଜୁଶ୍ରୀ ବନାମ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟ’ (୨୦୦୮)କୁ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମଝିରେ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ନିୟମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। କୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ରାୟରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଚୟନ ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ପାଇବା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ।

‘କେ ମଞ୍ଜୁଶ୍ରୀ’ଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଠିକ୍ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି। ୧୯୭୩ମସିହାରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ‘ହରିୟାଣା ରାଜ୍ୟ ବନାମ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ମାରଓ୍ଵାହ’ ଦେଇଥିବା ରାୟକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇ ନ ଥିବାରୁ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଭୁଲ୍ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ‘ମାରଓ୍ଵାହ’ ମାମଲାରେ ଅଦାଲତ କହିଥିଲେ ଯେ ସର୍ବନିମ୍ନ ମାର୍କ ପାଇଥିବା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ଚାକିରି ଅଧିକାର ନାହିଁ। ଉଚ୍ଚ ପଦବୀ ପାଇଁ ସରକାର ଉଚ୍ଚ ମାନଦଣ୍ଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ।

ଏହି ମାମଲା ରାଜସ୍ଥାନ ହାଇକୋର୍ଟର କର୍ମଚାରୀରେ ୧୩ଟି ଅନୁବାଦକ ପଦବୀ ପୂରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହ ଜଡ଼ିତ। ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଲିଖିତ ପରୀକ୍ଷା, ତା’ପରେ ସାକ୍ଷାତକାର ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ୨୧ ଜଣ ପ୍ରାର୍ଥୀ ପରୀକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୩ ଜଣଙ୍କୁ ହାଇକୋର୍ଟ (ପ୍ରଶାସନିକ ପକ୍ଷ) ସଫଳ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ପରେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଯେ, ଅତି କମରେ ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ମାର୍କ ରଖିଥିବା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ହିଁ ଚୟନ କରିବାକୁ ହାଇକୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ଖାସ୍ କଥା ହେଉଛି ଯେତେବେଳେ ହାଇକୋର୍ଟ ପ୍ରଥମେ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଏହି ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ମାନଦଣ୍ଡ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନ ଥିଲା। କେବଳ ଏହି ସଂଶୋଧିତ ମାନଦଣ୍ଡକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ୩ ଜଣ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଚୟନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନେ ବାଦ୍ ପଡ଼ିଥିଲେ।

ତିନି ଜଣ ବିଫଳ ପ୍ରାର୍ଥୀ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଏକ ରିଟ୍ ପିଟିସନ୍ ଦାଖଲ କରି ଏହି ଫଳାଫଳକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ, ଯାହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୦ରେ ଖାରଜ ହୋଇଯାଇଥିଲା, ଯାହା ପରେ ସେମାନେ (ଆବେଦନକାରୀ) ରିଲିଫ୍ ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ। ଆବେଦନକାରୀମାନେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ ଯେ ସର୍ବନିମ୍ନ ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ମାର୍କ ମାନଦଣ୍ଡ ଲାଗୁ କରିବାକୁ ହାଇକୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତିଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ‘ଗେମ୍ ଖେଳିବା ପରେ ଖେଳର ନିୟମ ପରିବର୍ତ୍ତନ’ ସମାନ, ଯାହା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରି ସେ ୨୦୦୮ ମସିହାରେ କେ.ମଞ୍ଜୁଶ୍ରୀ ଇତ୍ୟାଦି ବନାମ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟ ମାମଲାରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ରାୟକୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିଲେ।

Previous articlehttps://purvapaksa.com/why-kamala-harris-defeated/

Purva Paksha