ଆଜିର ଦିନ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ପାଇଁ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭାବୁକ ଦିନ। ଏକ ଯୁଗର ଅନ୍ତ ଘଟିଛି। ଆଜି ଆମେ ସେହି ନେତାଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିବୁ, ଯିଏ ମାଟିରୁ ଉଠି ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ସ୍ୱରକୁ ସଂସଦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚାଇଥିଲେ। ଆମେ କହୁଛୁ ଶିବୁ ସୋରେନଙ୍କ ବିଷୟରେ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରାଜନୈତିକ ଚେହେରା, ଯାହାଙ୍କୁ ଲୋକେ ପ୍ରେମରେ ‘ଦିଶୋମ ଗୁରୁ’ କହୁଥିଲେ। ଆଜି ସେ ୮୧ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦିଲ୍ଲୀର ଏକ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି। ସେ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ।
୧୯୪୪ରେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ବୋକାରୋ ଜିଲ୍ଲାର ନେମରା ଗାଁରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଶିବୁ ସୋରେନଙ୍କ ଜୀବନ ସହଜ ନଥିଲା। ମାତ୍ର ୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କ ପିତା ସୋବରା ସୋରେନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା। କାରଣ ଥିଲା – ଜମିଦାରମାନଙ୍କର ଅତ୍ୟାଚାର। ଏହିଠାରୁ ହିଁ ଶିବୁ ସୋରେନଙ୍କ ମନରେ ଅନ୍ୟାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିବାର ଅଙ୍ଗାର ଜଳି ଉଠିଥିଲା… ଏବଂ ଏହି ଅଙ୍ଗାର ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ନେତା କରି ଦେଇଥିଲା।
ସେ ଥିଲେ ଆଜନ୍ମ ଯୋଦ୍ଧା
୧୯୭୨ରେ ସେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ମୁକ୍ତି ମୋର୍ଚ୍ଚା (ଜେଏମଏମ) ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏହି ଦଳର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ଥିଲା – ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡକୁ ବିହାରରୁ ଅଲଗା କରିବା ଏବଂ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ଦେବା। ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ‘ଦିଶୋମ ଗୁରୁ’ କହୁଥିଲେ କାରଣ ସେ ଲଢ଼ୁଥିଲେ – ଜମି ପାଇଁ, ଜଙ୍ଗଲ ପାଇଁ ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ସମ୍ମାନ ପାଇଁ।
୨୦୦୦ରେ ସଫଳ ହେଲା ସ୍ୱପ୍ନ
ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା। ବିହାରରୁ ଅଲଗା ରାଜ୍ୟ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସ୍ୱପ୍ନ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ପୂରଣ ହୋଇଥିଲା – ଏବଂ ଏହାର ଶ୍ରେୟ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଶିବୁ ସୋରେନଙ୍କୁ ହିଁ ଦିଆଯାଏ। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଯାତ୍ରା କେବଳ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସୀମିତ ରହିନଥିଲା। ସେ କୋଇଲା ମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। ତିନି ଥର ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ରାଜନୀତିରେ ସଂଘର୍ଷ ସବୁବେଳେ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ରହିଥିଲା। ୧୯୯୪ରେ ଶିବୁ ସୋରେନଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ହତ୍ୟା ମାମଲାରେ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା, ତାଙ୍କୁ ଜେଲ ମଧ୍ୟ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ଯଦିଓ ପରେ ସେ ଏହି ମାମଲାରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ।
ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ପାଇଁ ଲଢ଼ାଇ
ଶିବୁ ସୋରେନ କେବଳ ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିନଥିଲେ, ସେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ହେମନ୍ତ ସୋରେନ ଆଜି ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ, ଯିଏ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ପଥରେ ଚାଲୁଛନ୍ତି। ଶିବୁ ସୋରେନ ସବୁବେଳେ ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ଶିକ୍ଷା, ଜମି ଏବଂ ପରିଚୟ ପାଇଁ ଲଢ଼ିଥିଲେ। ତାଙ୍କ କାରଣରୁ ଅନେକ ଗାଁରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିଥିଲା, ଆଦିବାସୀ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ମିଳିଥିଲା।
ଦିଶୋମ ଗୁରୁଙ୍କୁ ସଲାମ
ଆଜି ଯେତେବେଳେ ସେ ଆମ ମଧ୍ୟରେ ନାହାନ୍ତି, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ମାଟି, ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି, ଯିଏ ଅଧିକାର ଓ ସମ୍ମାନ ପାଇଁ ଲଢ଼ୁଛି, ଦିଶୋମ ଗୁରୁଙ୍କୁ ସଲାମ କରୁଛି। ଶିବୁ ସୋରେନ ଆଉ ନାହାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା, ତାଙ୍କର ସଂଘର୍ଷ – ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିକୁ ପଥ ଦେଖାଇ ଚାଲିବ।
