Bharat Ratna: ଭାରତରେ ଯେତେବେଳେ ବି ପୁରସ୍କାର ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଭାରତ ରତ୍ନ ନାମ ଆସିଥାଏ ।
ଏହା ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ପୁରସ୍କାର ଅଟେ, ଯାହା ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଏବଂ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସେବା ପାଇଁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ । ଗତବର୍ଷ ୫ଟି ଭାରତ ରତ୍ନ ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ପୁରସ୍କାର କର୍ପୂରୀ ଠାକୁର, ଲାଲକୃଷ୍ଣ ଆଡଭାନୀ, ଚୌଧୁରୀ ଚରଣ ସିଂହ, ପିଭି ନରସିଂହ ରାଓ ଏବଂ ଏମଏସ ସ୍ୱାମୀନାଥନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଠାରୁ ମିଳିଥିବା ଏହି ସମ୍ମାନ ସହିତ ସମ୍ମାନିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ଅନେକ ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ । ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ରମରେ ପ୍ରାଥମିକତା ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମଧ୍ୟ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଏ ।
ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଭାରତ ରତ୍ନ ସମାରୋହରେ କ’ଣ ଦିଆଯାଏ ଏବଂ କେଉଁ ଧାତୁରେ ଏହି ପଦକ ତିଆରି କରାଯାଏ ଏବଂ ଭାରତ ସରକାର କାହାଠାରୁ ଏହି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୁରସ୍କାର ତିଆରି କରନ୍ତି ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା…
ଭାରତ ରତ୍ନରେ ସୁନା କିମ୍ବା ରୂପା ନାହିଁ
ସମ୍ମାନଜନକ ପୁରସ୍କାର ଭାରତ ରତ୍ନ ନିର୍ମାଣରେ ଯଦି ଆପଣ ଭାବୁଛନ୍ତି ଯେ ସୁନା କିମ୍ବା ରୂପା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ତେବେ ଆପଣ ଭୁଲ ଭାବୁଛନ୍ତି । ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ୱେବସାଇଟରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ରତ୍ନ ପାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ଥିବା ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଓ ପଦକ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ।
କେଉଁଥିରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ଭାରତ ରତ୍ନ, ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଆପଣ
ଏହି ମେଡାଲ ଏକ ଅଶ୍ୱଥ ପତ୍ର ପରି ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଶୁଦ୍ଧ ତମ୍ବାରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ୫.୮ ସେମି, ପ୍ରସ୍ଥ ୪.୭ ସେମି ଓ ଚୌଡା ୩.୧ ସେମି । ଏହି ପତ୍ରରେ ପ୍ଲାଟିନମ୍ ରେ ନିର୍ମିତ ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚିତ୍ରିତ ହୋଇଛି । ଅଶ୍ୱଥ ପତ୍ରର ଧାର ମଧ୍ୟ ପ୍ଲାଟିନମ୍ ରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ। ଭାରତ ରତ୍ନର ଦ୍ବିତୀୟ ଭାଗରେ ହିନ୍ଦୀରେ ‘ଭାରତ ରତ୍ନ’ ଲେଖା ଯାଇଛି। ପଛ ପଟେ ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ ତଳେ ‘ସତ୍ୟମେବ ଜୟତେ’ ଲେଖାଯାଇଛି।
ଏଠାରେ ଭାରତ ରତ୍ନ ତିଆରି କରାଯାଏ
ଭାରତ ରତ୍ନ ଦେଶରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଭାରତ ସରକାର ଏହାକୁ ତିଆରି କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ କୋଲକାତା ମିଣ୍ଟକୁ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଏଠାରେ ଅଭିଜ୍ଞ କାରିଗରଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ଏହି ପଦକ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ୧୭୫୭ ମସିହାରେ ସ୍ଥାପିତ କୋଲକାତା ମିଣ୍ଟ ଆରମ୍ଭରୁ ଭାରତ ରତ୍ନ ଉତ୍ପାଦନ କରିଆସୁଛି। ପଦ୍ମବିଭୂଷଣ, ପଦ୍ମଭୂଷଣ, ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଓ ପରମବୀର ଚକ୍ର ଭଳି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ଏହି ମିଣ୍ଟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ।