ଦେଶରେ ଲିଙ୍ଗଗତ ଅସନ୍ତୁଳନ ଏବଂ ହ୍ରାସ ପାଉଥିବା ଶିଶୁ ଲିଙ୍ଗ ଅନୁପାତକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ୨୦୧୫ ଜାନୁଆରୀ ୨୨ ତାରିଖରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା “ବେଟି ବଚାଓ ବେଟି ପଢ଼ାଓ” (ବିବିବିପି) ଯୋଜନାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି।
ବିବିବିପି ଅଧୀନରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଗଞ୍ଜାମରେ ‘ନିର୍ଭୟା କଢ଼ୀ’, ଗଞ୍ଜାମରେ ‘ମୋ ଗେଲ୍ହା ଝିଆ’ ଢେଙ୍କାନାଳରେ ‘କଳ୍ପନା ଆଭିଜନ’, କେନ୍ଦୁଝରରେ ‘ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ କାଳିକା’ ଏବଂ ଦେବଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାରେ ‘ବୀରଙ୍ଗନା ଯୋଜନା’। ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନା କହିବା, ଲିଙ୍ଗ ଚୟନ ଓ କନ୍ୟା ଭ୍ରୁଣ ହତ୍ୟାର ମୁକାବିଲା କରିବା, ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ସହ ପାଠପଢ଼ା ଜାରି ରଖିବା ଏବଂ ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟ ଓ ଆତ୍ମରକ୍ଷା କୌଶଳ ମାଧ୍ୟମରେ ଆତ୍ମସମ୍ମାନ ଓ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ କିଶୋରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି।
ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ‘ନିର୍ଭୟ କଢ଼ୀ’ ଓ ‘ମୋ ଗେଲ୍ହା ଝିଅ ‘
“ନିର୍ଭୟ କଢ଼ୀ ଅର୍ଥାତ୍, ନିର୍ଭୀକ କିଶୋରମାନେ ବିବିବିପି ଅଧୀନରେ ଥିବା ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପଦକ୍ଷେପ ଯାହା କି କନ୍ୟା ସନ୍ତାନ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନ୍ୟାୟସମ୍ପନ୍ନ ଆଦେଶ ହାସଲ କରିବା । ସଚେତନତା ସଭା ମାଧ୍ୟମରେ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ୧୧ରୁ ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସର ପ୍ରାୟ ୩୩୦୯ଟି ଗାଁର ୧,୮୩,୯୩୩ ଜଣ କିଶୋରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଭୟା କଢ଼ୀ ଯୋଜନାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି।
ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ଲିଙ୍ଗ ଚୟନ ଏବଂ କନ୍ୟା ଭ୍ରୁଣ ହତ୍ୟାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ବିବିବିପିର ଆଉ ଏକ ଉପଗ୍ରହ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଉଛି ମୋ ଗେଲହା ଝିଅ ଫଳରେ ୨୦୨୨ ଜାନୁଆରି ୩ ତାରିଖରେ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାକୁ ବାଲ୍ୟବିବାହ ମୁକ୍ତ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୯ରୁ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧ ଅଧିକାରୀ , ଜିଲ୍ଲା ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା ୟୁନିଟ୍ (ଡିସିପିୟୁ), ଚାଇଲ୍ଡ ଲାଇନ୍ ଓ ପୁଲିସ ସହାୟତାରେ ୯୫୩ଟି ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦ଟିକୁ ସଫଳତାର ସହ ରୋକାଯାଇପାରିଛି। ୩୬୧୪ଟି ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ୪,୫୦,୦ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ‘ନା’ ବୋଲି ସାର୍ବଜନୀନ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରାଥମିକ ସୂଚନା ଦେଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ୫ ହଜାର ଟଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ।
ନବମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସ ଅବସରରେ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆୟୋଗ (ଓଏସସିପିସିଆର୍) ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ଓ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଦିଗରେ ସକ୍ରିୟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବାରୁ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ କରିଛି।
ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲାର “କଳ୍ପନା ଅଭିଜନ” ଯୋଜନା
ଓଡ଼ିଶାର ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲାରେ କିଶୋରୀ (୧୦-୧୯ ବର୍ଷ)ଙ୍କୁ ଠାବ ଓ ତଦାରଖ କରିବା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ କମିଟି ମାଧ୍ୟମରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଯୋଜନାରେ ୨୦୧୯-୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ୩୪୩ଟି ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ରୋକାଯାଇଛି। ପ୍ରାୟ ୧,୧୩,୫୧୫ ଜଣ କିଶୋରୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇ ଏହି ଯୋଜନାରେ ନାମ ଲେଖାଇଛନ୍ତି। ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ଥାନରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ ଆକାରରେ ୩୪୨୫ଟି ସ୍କୁଲର ପ୍ରାୟ ୪ ଲକ୍ଷ ୪୫ ହଜାର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ‘ନା’ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ୧୨୧୧ଟି ଗ୍ରାମରେ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଯିବା ସହ ଯୁବ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ନେତାଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ ପାଇଁ ରଣନୀତିକ ମଞ୍ଚ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା।
ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ରୋକିବା ଏବଂ ଶିଶୁ ଯତ୍ନ ଓ ସୁରକ୍ଷା ଅଧିକାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଦିଗରେ ସକ୍ରିୟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବାରୁ ଢେଙ୍କାନାଳ ଏଡିଏମ୍ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କନ୍ୟା ସନ୍ତାନ ସପ୍ତାହ ୨୦୨୪ ପାଳନ ଅବସରରେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲା ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଶିଶୁ ମରଣ ନିବାରଣ ଦିଗରେ ସକ୍ରିୟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବାରୁ ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଓ ମିଶନ ଶକ୍ତି, ଓଡ଼ିଶା ପକ୍ଷରୁ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଇଛି।
କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ କାଳିକା ଯୋଜନା
“ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ କାଳିକା” ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର କ୍ଷତିକାରକ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଗାଁ ଗାଁରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାରେ ସଚେତନତା ଓ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ପାଇଁ ଆଡଭିକା ଆପ୍ କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଅଭିଯାନରେ ୨ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଅଂଶୀଦାର ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ।
କିଶୋର ଓ ଗୋଷ୍ଠୀ ନେତୃବୃନ୍ଦଙ୍କୁ ନେଇ ସଫଳ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଫଳରେ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀ ସଚେତନତା ମାଧ୍ୟମରେ ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ୫୦% ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଦେବଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ବୀରଙ୍ଗନା ଯୋଜନା
ମହିଳା ଓ ବାଳିକାଙ୍କ ପ୍ରତି ବଢୁଥିବା ଅପରାଧ କୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କେବଳ ଗୋଲମରିଚ ସ୍ପ୍ରେ ର ବ୍ୟବହାର ଠାରୁ ଅଧିକ ଜାଣିବା ଜରୁରୀ, ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ବିବିବିପି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ “ବୀରଙ୍ଗନା” ହେଉଛି ଦେବଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନର ଏଭଳି ଏକ ଅଭିନବ ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ, ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟ ଏବଂ ଆତ୍ମରକ୍ଷା କୌଶଳ ମାଧ୍ୟମରେ କିଶୋରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମସମ୍ମାନ ଏବଂ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସୁରକ୍ଷିତ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ଶସ୍ତା ମନ୍ତବ୍ୟ, ଇଭ୍ ଟିଜିଂ, ନିର୍ଯାତନା, ଅନୁସରଣ, ଅସଦାଚରଣ ଇତ୍ୟାଦିରୁ ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ।
ଇନଡୋର ଷ୍ଟାଡିୟମରେ ବୀରଙ୍ଗନା ଶୀର୍ଷକ ଅଧୀନରେ ଆତ୍ମରକ୍ଷା ଓ ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟ ଉପରେ ୩୦ ଦିନିଆ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିର ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଦେବଗଡ଼ ରାଜ୍ୟ କୁଡୋ ଆସୋସିଏସନ୍ ଅଫ୍ ଓଡ଼ିଶା, କଟକ, କଟକର ବୈଷୟିକ ସହଯୋଗରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିରରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କିଶୋର ଓ ସେମାନଙ୍କ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପାଇଁ ଲିଗାଲ ଆର୍ ଉପରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିର ସଚେତନତା ଓ ପରାମର୍ଶ ଅଧିବେଶନ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ।
ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟ ଉପରେ ୩୦ ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଏହି ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଶିବିରରେ ୧୪ରୁ ୧୯ ବର୍ଷ ବୟସର ବିଭିନ୍ନ ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜର ୫୦୦ରୁ ଅଧିକ କିଶୋର ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ଅଭିଭାବକ ଓ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଙ୍କୁ ସାମିଲ କରାଯାଇ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଆଇନଗତ ଅଧିକାର ଓ ଅଧିକାର ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇବା ସହ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରୁ ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ୫୦ ଜଣ ମହିଳା ମାଷ୍ଟର ଟ୍ରେନର୍ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ୩୦୦ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟର ମୌଳିକ ତାଲିମ ଅଧିବେଶନ ପ୍ରଦାନ କରି ପାଖାପାଖି ୬ ହଜାର ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଶଂସା ସାଉଁଟିବା ସହ ଅନେକ ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ରୂପ ନେଇଥିଲା । ଜିଲ୍ଲା ମହୋତ୍ସବରେ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ବୀରଙ୍ଗନା ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା।
ବୀରଙ୍ଗନା ମଧ୍ୟ ସେମି ଫାଇନାଲିଷ୍ଟ ଭାବେ ସ୍କୋଚ୍ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ, ଏହି ପ୍ରୟାସରୁ ବିକଶିତ ୫୦ ଜଣ ମହିଳା ମାଷ୍ଟର ପ୍ରଶିକ୍ଷକ ଗ୍ରାମୀଣ ଅଞ୍ଚଳର ୩୦୦ ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମାର୍ଶାଲ ଆର୍ଟର ମୌଳିକ ତାଲିମ ଅଧିବେଶନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରାୟ ୬,୦୦୦ ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
ବାରବାଟୀରେ ଭାରତ-ଇଂଲଣ୍ଡ ଦିନିକିଆ ପାଇଁ ମଞ୍ଚ ପ୍ରସ୍ତୁତ: ଦେଖନ୍ତୁ ଟ୍ରାଫିକ ଆଡଭାଇଜରୀ ଓ ପାର୍କିଂ ସ୍ଥାନ