ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆମେରିକା ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ନୂତନ ଉତ୍ତେଜନା ଦେଖାଯାଇପାରେ। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ଚାଲିଥିବା ତାଲିସମାନ ସାବର ସାମରିକ ଅଭ୍ୟାସରେ ଆମେରିକା ସେନା ମଧ୍ୟମ ଦୂରଗାମୀ କ୍ଷମତା (ଟାଇଫୁନ୍) କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀର ଏକ ଲାଇଭ୍-ଫାୟାରିଂ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଛି। ଏହା ଆମେରିକା ବାହାରେ ପ୍ରଥମ ଏପରି ପରୀକ୍ଷଣ। ସେହି ସମୟରେ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ପରେ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହା ଟାଇଫୁନର ଦ୍ୱିତୀୟ ନିୟୋଜନ। ଚୀନ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ନିଜର ପ୍ରଭାବ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଆମେରିକୀୟ ସେନାର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଚୀନ ସହିତ ମୁକାବିଲାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।
ୟୁରେସିଆନ୍ ଟାଇମ୍ସ ଅନୁଯାୟୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ସର୍ବବୃହତ ସାମରିକ ଅଭ୍ୟାସ ତାଲିସମାନ ସାବର ଜୁଲାଇ ୧୫ ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏହି ଅଭ୍ୟାସରେ, ଆମେରିକୀୟ ସେନା, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ସହିତ, ଉତ୍ତର ଅଞ୍ଚଳରେ ଟାଇଫୁନର ଏକ ଲାଇଭ୍-ଫାୟାରିଂ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲା। ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏହି ଦୂରଗାମୀ ଜାହାଜ-ବୁଡ଼ି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବିଦେଶୀ ମାଟିରେ ପରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ପରୀକ୍ଷଣ ସଫଳ ହୋଇଥିବା ଆମେରିକୀୟ ସେନା ସୂଚନା ଦେଇଛି।
ଚୀନ ସହିତ ଉତ୍ତେଜନା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ
ସାମ୍ପ୍ରତିକ ମାସଗୁଡ଼ିକରେ ଚୀନ ପିପୁଲ୍ସ ଲିବରେସନ୍ ନେଭି (PLAN) ଇଣ୍ଡୋ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ଦେଖାଯାଇଛି। କିଛି ମାସ ପୂର୍ବରୁ ଚୀନ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଏବଂ ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡ ନିକଟରେ ଉଭୟ ଦେଶକୁ ସୂଚନା ନ ଦେଇ ଲାଇଭ୍ ଫାୟାର ଅଭ୍ୟାସ କରିବା ପରେ ଏଠାରେ ଉତ୍ତେଜନା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା। ଏହାକୁ ଚୀନ ତାର ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା ବାହାରକୁ ନିଜର କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାର ଏକ ପ୍ରୟାସ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା।
ଟାଇଫୁନର ଲାଇଭ୍ ପରୀକ୍ଷଣ ଆମେରିକା ଏବଂ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଦ୍ୱାରା ଚୀନ ପ୍ରତି-ଶକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ ପରି। ଆମେରିକା ଏହାର ଇଣ୍ଡୋ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ସହଯୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏରେ ଟାଇଫୁନ୍ ମୁତୟନ କରିବା ଚୀନ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଭାବରେ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇପାରେ। ଚୀନ ଏପରି ନିୟୋଜନକୁ ଉତ୍ତେଜକ ବୋଲି ମନେ କରେ। ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶରେ ଦୂରଗାମୀ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଉପସ୍ଥିତିରେ କ୍ରୋଧିତ ବେଜିଂ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି ଯେ ଏପରି ପଦକ୍ଷେପ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଆରମ୍ଭ କରିପାରେ।
ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ କାହିଁକି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର?
ଚୀନ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ଟାଇଫୁନର ଲାଇଭ୍ ପରୀକ୍ଷଣ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନଜର ରଖିଛି କାରଣ ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଏହି ଦୂରଗାମୀ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀର ସ୍ଥାୟୀ ନିୟୋଜନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି। ଏହାର ପରିସର ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ ସାଗରରେ ଚୀନ ସହର କିମ୍ବା ଏହାର କୃତ୍ରିମ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିପାରେ। ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ମୁତୟନ ପରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ପରୀକ୍ଷଣ ବେଜିଂର ଚିନ୍ତାକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇପାରେ। ଟାଇଫନ୍ ମିଡ୍-ରେଞ୍ଜ କ୍ଷମତା (MRC) ସିଷ୍ଟମ୍ ହେଉଛି ଏକ ଆମେରିକୀୟ ସାମରିକ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀ। ଏହା ଦୀର୍ଘ ଦୂରଗାମୀ ସଠିକ୍ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ, ବିଶେଷକରି ସମୁଦ୍ରରେ ଜାହାଜକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ଉଦିଷ୍ଟ। ଟାଇଫନ୍ ର ଏକ ବ୍ୟାଟେରୀରେ ଚାରୋଟି ଲଞ୍ଚର୍ ଥାଏ। ଗୋଟିଏ ଲଞ୍ଚର୍ ଚାରୋଟି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ବହନ କରିପାରିବ। ଏହା ଲୋଡ୍ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ୧୬ ଟି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ଫାୟାର କରେ। ଏହି ଲଞ୍ଚର୍ ଏମକେ41 ଭର୍ଟିକାଲ୍ ଲଞ୍ଚ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ (VLS) ରୁ ନିଆଯାଇଛି। ଏହି ଡିଜାଇନ୍ ଅନେକ ଆମେରିକୀୟ ଯୁଦ୍ଧଜାହାଜରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।
